مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو: نمی دانیم بازار سیاه دارو دست چه کسانی است، شرکت های دارویی متخلف، رسمی نیستند

به گزارش یسکافه مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه بازار غیررسمی دارو کوچک است، اظهار داشت: واقعاً نمی دانیم بازار غیررسمی دارو در دست چه کسانی است.
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، دکتر مهرعلیان درباره وضعیت بازار غیررسمی و بازار سیاه دارو، اظهار داشت: اگر حوزه سلامت را به صورت یک مثلث در نظر بگیریم، این مثلث دارای سه ضلع پزشک، بیمار و داروساز و داروخانه است. در این مثلث بیمار ابتدا به پزشکی رجوع می کند و پزشک بنا بر نیاز بیمار برایش دارو تجویز می کند. بیمار هم برای دریافت داروی خود به داروخانه رجوع می کند و داروی تجویز شده و مشاوره دارویی دریافت می کند. حال هر نوع رفتاری که بخواهد در زنجیره تامین دارو، کنش و واکنش میان این سه ضلع را مختل کند، منجر به اختلال در زنجیره تامین دارو خواهد شد.

ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو، انگیزه ای برای سودجویی سوداگران
وی اضافه کرد: هم اکنون تصمیم دولت بر این است که برای تامین داروهای کشور از ارز دولتی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده نماید که این کار به خوبی در حال انجام می باشد. حال ارز ۴۲۰۰ تومانی سبب می شود که دارو برای مصرف کننده، قیمت ریالی پایینی داشته باشد، اما یکی از عوارض آن این است که انگیزه زیادی را برای سوداگران و افرادی که در خارج از حوزه سلامت هستند، بوجود می آورد. این سوداگران می توانند هر کسی باشند که احساس می کنند می توانند از این زنجیره سود ببرند.

قاچاق معکوس از معضلات بازار دارویی کشور
مهرعلیان افزود: واقعاً شواهدی وجود ندارد که این افراد از چه بخش هایی هستند و نمی دانیم از کدام بخش ها هستند؛ چون که این افراد حقوقی نیستند، بلکه افراد حقیقی هستند که می خواهند از اختلاف قیمت داروهایی که ارز دولتی می گیرند، استفاده کنند و دارو را به سمت بازار غیررسمی سوق دهند یا حتی دارو را قاچاق معکوس کنند. هم اکنون قاچاق معکوس یکی از معضلاتی است که دچارش هستیم.

بازار غیررسمی دارو دست چه کسانی است؟
مهرعلیان با اشاره به اینکه واقعاً نمی دانیم بازار غیررسمی دارو در دست چه کسانی است، اظهار داشت: من بعنوان فردی که در صف مقدم این حوزه ایستاده ام، معتقدم که این بازار بسیار کوچک است و اصلاً بازار بزرگی نیست. تبادلاتی که در بازار سیاه دارو وجود دارد، بسیار کوچک است. البته ما معتقدیم همین میزان هم نباید وجود داشته باشد.
وی تصریح کرد: البته ما مکانیزم پرشدن بازار سیاه را می دانیم، اما نمی دانیم چه گروه یا شخصیت هایی پشت ماجرا هستند. سازمان غذا و دارو وظیفه قانون گذاری، تنظیم بازار دارو، تامین دارو و حفظ کیفیت دارو را بر عهده دارد، اما وظیفه رصد بازار سیاه دارو که بر عهده ما نیست. حتی اگر با دقیق ترین سیستم ها هم پیش رویم اساسا نشت به بازار سیاه وجود دارد و این مورد مختص ما نیست. در عین حال ما منکر وجود این نشت نیستیم، اما باید به دنبال بستن منافذ بگردیم.

گزارشی از تخلفات شرکت های دارویی از جانب مراجع امنیتی نداشتیم
مهرعلیان با اشاره به اینکه شرکت های وارد کننده ای که در بازار دارو اختلال ایجاد می کنند، شرکت های رسمی نیستند، اظهار داشت: اگر هم جزو شرکت های رسمی باشند، ما باید گزارش تخلفات شان را از مراجع امنیتی و اطلاعاتی دریافت نماییم. این درحالیست که تابحال هیچ گزارشی از این مورد برای ما ارسال نشده است، اما اگر شرکتی باشد که با سازمان غذا و دارو کار می کند و تخلف هم انجام می دهد، اگر به ما معرفی شود، بلافاصله اقدام و برخورد می نماییم، اما تابحال چنین گزارشی نداشتیم.

سیاست پشتیبانی از داروی تولید داخل و تمنای مصرف داروی خارجی
وی با اشاره به اینکه هم اکنون تضاد منافع شدیدی در سازمان غذا و دارو وجود ندارد، اظهار نمود: ما باید به دنبال ریشه های بازار غیر رسمی دارو بگردیم. باید توجه کرد که ارز دولتی که به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص داده می شود، حدود سه تا سه و نیم میلیارد دلار است. از طرفی سیاست بالادستیِ حوزه وزارتی و بخصوص شخص وزیر بهداشت این است که ما باید از تولید داخلی حمایت نماییم.
مهرعلیان افزود: زمانی که از داروی تولید داخل حمایت می نماییم، مجبور هستیم که ورود داروهای خارجی را که در سنوات گذشته وارد کشور می شدند محدود یا متوقف نماییم. حال این داروهای وارداتی مشتری های خاص خویش را پیدا کرده بودند و پزشک بعنوان تجویز کننده، بیمار بعنوان مصرف کننده و داروخانه بعنوان نسخه پیچ در گذشته این داروی وارداتی را استفاده می کردند. حال وقتی واردات این دارو ها محدود می شود، همچنان بخشی از بازار تمنای مصرف آنها را دارند و این مورد سبب می شود که بازاری تحت عنوان بازار سیاه دارو ایجاد شود.

خلاء نسخه نویسی الکترونیک در کشور
مهرعلیان با اشاره به اینکه ما باید به دنبال منافذ نشت دارو و ایجاد بازار سیاه بگردیم، اظهار داشت: آنچه که نظام سلامت از آن رنج می برد این است که ما نظام نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک را در کشور نداریم. با اقداماتی نظیر ایجاد پرونده الکترونیک سلامت و نسخه نویسی الکترونیک که هم اکنون در وزارت بهداشت در حال انجام می باشد، می توانیم این مورد را کاملاً ریشه کن نماییم. در بستری به نام نظام نسخه نویسی الکترونیک سلامت، پزشک نسخه را به صورت الکترونیکی امضا می کند و نسخه به صورت الکترونیکی ارسال می شود و از تمام این مفاسد جلوگیری می شود.

چه کسی مسوول رصد بازار غیررسمی دارو است؟
وی تصریح کرد: ما به هیچ وجه نمی خواهیم بگوییم که بازار سیاه دارو وجود ندارد یا کم اهمیت است، بلکه معتقدیم این بازار وجود دارد و با وجود اینکه بازاری کوچک است، اما بی اهمیت نیست. در عین حال ما نگفتیم که زنجیره دارو در بازار را رصد نمی نماییم، بلکه آنرا رصد می نماییم، اما نمی توانیم بازار غیررسمی را که شکل گرفته است، رصد نماییم و در حوزه ما نیست.

رصد ۴۵۰ قلم داروی پرهزینه
وی که در یک برنامه خبری تلویزیونی صحبت می کرد، افزود: سازمان غذا و دارو یک محصول را به صورت کامل رصد می کند و سامانه هایمان به این سمت پیش می روند که داروهایمان را به صورت کامل رصد نماییم. هم اکنون ۴۵۰ قلم داروی پرهزینه را تا رسیدن به دست مصرف کننده نهایی رصد می نماییم. اگر رصد نمی کردیم بازار غیر رسمی خیلی بزرگتر از چیزی بود که هم اکنون وجود دارد. نظارت ما سبب کوچک شدن این بازار شده است.
مهرعلیان درباره سامانه های نظارتی سازمان غذا و دارو، اظهار داشت: ما به صورت کامل این اقدامات را پیش می بریم و برنامه مان این است که تا آخر سال تمام جریان دارو از شرکت های پخش به داروخانه ها، به صورت کامل در سامانه تیتک رصد شود و در فاز دوم، حرکت دارو را از داروخانه به سمت مصرف کننده رصد خواهیم کرد. ازاین رو تلاش می نماییم که در سال ۹۸، بتوانیم کلیه تراکنش های دارویی را از شرکت های پخش به داروخانه ها رصد نماییم تا نظارت مان را در این عرصه دقیق تر نماییم. ضمانت اجرایی این کار هم احساس نیاز سازمان و سیاست های بالادستی است.

مردم به داروی ایرانی اعتماد کنند
مهرعلیان تصریح کرد: به جهت اینکه بتوانیم این بازار را از بین ببریم، هم پزشکان باید داروهایی را تجویز کنند که در حوزه لیست دارویی کشور است، داروخانه ها هم باید آنها را تهیه کنند. مردم هم باید به تولید داخلی اعتماد کنند تا چنین بازاری ایجاد نشود. ما باید بتوانیم سه رفتار نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک و مصرف دارو را درست نماییم تا این بازار درست شود.