به مناسبت روز جهانی زیست کره مطرح شد حفظ ذخایر ژنتیکی با صیانت از عرصه های طبیعی

به گزارش یسکافه، سرپرست دفتر مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اهمیت ذخیره گاه های زیست کره اظهارکرد: حفظ تنوع زیستی نه فقط در ذخیره گاه های زیست کره بلکه در تمام عرصه های طبیعی لازم است چونکه به حفظ ذخایر ژنتیکی منتج می شود.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، ذخیره گاه زیست کره، مناطق حفاظت شده طبیعی-زیستی بین المللی هستند که علاوه بر حفاظت، دستاوردهایی نظیر ارائه سایت های مطالعاتی کم نظیر به دانشمندان و تجربه مهارت انسان در پشتیبانی از توسعه پایدار را نمایان می سازند. اعلام ذخیره گاه های زیست کره برای جلوگیری از تغییرات برگشت ناپذیر و بهره برداری ناپایدار از منابع طبیعی، در عین نیاز به بهره برداری از طبیعت (باتوجه به رشد بیش از پیش جمعیت) شکل گرفته است و به یکی از تقسیم بندی های مهم حفاظتی جهان بدل شده است. این مناطق حفاظت شده از جانب یونسکو تحت پوشش دفتر شورای هماهنگی بین المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار دارند و از شروع اجرای آن (دهه ۱۹۶۰ میلادی) تا حالا ۵۵۳ ذخیره گاه زیست کره در ۱۰۷ کشور جهان به ثبت رسیده است.

هرساله ۱۲ آبان ماه گرامیداشت روز جهانی ذخیره گاه زیست کره است و امسال نیز این روز با شعار «از توافق تا اقدام: بازسازی تنوع زیستی» موضوعی است که در سال 2023 برای بزرگداشت این روز انتخاب شده است. هدف این است که با بهره گیری از مفهوم “بازسازی” بطور خاص، تفکر عملی در مورد سناریوهای احتمالی آینده را تحریک کند.

علیرضا نجیمی، سرپرست دفتر مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به روز جهانی زیست کره اظهارکرد: شعار دهمین نشست شبکه ذخیره گاه های زیست کره جنوب و مرکز آسیا (ساکام) RIDGE TO REEF از قله کوه ها تا قعر دریاها است که نشان از محدوده گسترده تاثیرگذاری و تاثیرپذیری ذخیره گاه ها دارد. در این جلسه و در آستانه روز جهانی ذخیره گاه های زیست کره (سوم نوامبر)، گزارش ملی ذخیره گاه های زیست کره کشور را با معرفی سایت های ذخیره گاه های سیزده گانه، برنامه ها، ظرفیت ها و چالش ها و اولویت توسعه شبکه ذخیره گاه های زیست کره ضمن معرفی سایت های ذخیره گاهی داخلی و فرامرزی آینده و نیز لزوم معرفی یخچال هاب طبیعی کوهستانی کشور که تحت تاثیر تغییر اقلیم در معرض خطر قرار گرفته اند؛ به عنوان ذخیره گاه زیست کره جدید، ارائه شد همین طور به ضرورت توسعه رویکرد های مشارکتی همچون تکنیک نقشه سازی مشارکتی یا PGIS اشاره شد.

وی اضافه کرد: حفظ تنوع زیستی نه فقط در ذخیره گاه های زیست کره بلکه در تمام عرصه های طبیعی لازم است چونکه به حفظ ذخایر ژنتیکی صورت منتج می شود. از طرفی نیز باتوجه به اهمیت جهانی ذخیره گاه های زیست کره و ارزش های جهانی آنها اهمیت حفاظت تنوع زیستی دوچندان می شود. همین طور در ذخیره گاه ها علاوه بر حفظ تنوع زیستی حفظ تنوع فرهنگی و اجتماعی مردم بومی و جوامع محلی نیز اهمیت خاصی دارد.
ضرورت توجه بیشتر به ذخیرگاه های آبی ارومیه، میانکاله و هامون
نجیمی اشاره کرد: تمامی ذخیره گاه ها نیازمند توجه و تدوین برنامه عمل ملی هستند بدین سبب ذخیره گاه های آبی همچون ارومیه، هامون و میانکاله به سبب خشکسالی های متوالی و کاهش میزان آب نیاز به توجه بیشتری دارند.

سرپرست دفتر مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچون اقدامات انجام شده درباب حفظ ذخیره گاه ها می توان به جلب مشارکت جامعه محلی در بیشتر سایت های ذخیره گاهی خصوصاً سایت های تالابی در قالب طرح های مدیریت، اختصاص ردیف اعتباری برای دو ذخیرگاه زیست کره شامل دنا و گلستان بمنظور تقویت صیانت از تنوع زیستی، ایجاد ساختار مدیریت مشارکتی در سطوح استانی در سه ذخیره گاه بمنظور تجمیع ظرفیتهای استانی در پایداری تنوع زیستی، شورای راهبری ذخیره گاه زیست کره گلستان، شورای راهبری ذخیره گاه زیست کره میانکاله، ستاد احیای دریاچه ارومیه اشاره نمود.

وی همین طور درباره ی اقداماتی که برای حفظ زیست کره نیاز است اظهار داشت: اقداماتی همچون ایجاد ساختار مدیریت مشارکتی در تمامی سایت های ذخیره گاهی، ایجاد چارت سازمانی در سازمان محیط زیست، اختصاص ردیف بودجه برای اجرای برنامه مدیریت ذخیره گاه ها، ایجاد بستر قانونی مدیریت ذخیره گاه ها، تدوین برنامه مدیریت ذخیره گاه ها برمبنای برنامه عمل لیما ۲۰۱۶-۲۰۲۵ برای صیانت از زیست کره نیاز است.

سرپرست دفتر مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق افزود: یکی از اهداف ایجاد ذخیره گاه های زیست کره استفاده از ظرفیتهای مردمی و تعامل ایشان در مدیریت منطقه با تامین معیشت جوامع محلی است. در حقیقت ذخیره گاه های زیست کره با حضور مردم مدلول پیدا می کند که علاوه بر صیانت از منطقه از منافع آن بهره مند و به صورتی بهره برداری پایدار صورت می گیرد.

نجیمی در آخر اشاره کرد: همین طور می توان از ظرفیت بخش خصوصی در امتداد اجرای برنامه های مدیریتی همچون طبیعت گردی بهره برد. علاوه بر این به سبب آنکه مدیریت اینگونه سایت ها باید فرابخشی باشند، استفاده از ظرفیت تمامی دستگاه های دولتی و نظامی موثر و تاثیر پذیر بر اینطور مناطق، در برنامه مدیریت آنها مد نظر است.

منبع: یسکافه