از سوی دفتر بهبود تغذیه تشریح شد؛ نکات تغذیه ای قبل و پس از واکسیناسیون کرونا

دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گزارشی نکات تغذیه ای که قبل و پس از واکسیناسیون کرونا باید رعایت نماییم را تشریح کرده است.
به گزارش یسکافه به نقل از مهر، دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گزارشی در مورد تغذیه در دوران واکسیناسیون ضد ویروس کرونا عنوان کرده است: برای تزریق واکسن به رژیم غذایی ویژه ای نیاز ندارید اما لازم است با مواد غذایی که به سلامت و افزایش کارایی سیستم ایمنی بدن در زمان واکسیناسیون کمک می نماید آشنا شوید تا بتوانید علایم و عوارض احتمالی ناشی از واکسیناسیون را به حداقل رسانده و سیستم ایمنی خویش را تقویت کنید. در این سفارش ها با تاکید بر این که زمان واکسیناسیون نباید ناشتا باشید، ذکر شده است: امکان دارد زمان تزریق واکسن گرفتار سرگیجه یا افت فشار شده و غش کنید. برای پیشگیری از بروز این مشکلات در هنگام واکسن زدن، لازم است صبحانه یا میان وعده ساده ای مصرف کنید و شب پیش از واکسیناسیون هم غذای سبک مانند سوپ حاوی مرغ، سبزی های سبز تیره تازه (اسفناج، جعفری، کلم بروکلی) میل کنید. این مورد بخصوص در مورد افرادی که ترس از آمپول زدن دارند باید رعایت شود. مصرف شیر، میوه، تخم مرغ، لقمه نان و پنیر (همراه با سبزیجات مثل گوجه فرنگی یا خیار و …) بعنوان صبحانه یا میان وعده پیش از تزریق واکسن سفارش می شود. همینطور شب پیش از واکسیناسیون خواب خوب و راحتی داشته باشید و بهداشت خواب را رعایت کنید. خواب کافی و آرام یکی از رازهای سلامت و طول عمر انسان همراه با زندگی با نشاط است و نقش مهمی در آماده سازی سیستم ایمنی بدن و تقویت آن ایفا می کند. خواب خوب، آرام و پیوسته به دفع مواد زائد از بدن کمک می نماید. ازاین رو از کار کردن با هرگونه دستگاه الکترونیکی همچون گوشی همراه و کامپیوتر و تماشای طولانی مدت تلویزیون از حداقل یک ساعت پیش از خواب تا حد امکان پرهیز کنید. این کار سبب می شود بتوانید خواب راحت و عمیقی داشته باشید و بدن شما در آرامش کامل تا بامداد استراحت کند. مصرف غذاهای ساده و سبک می تواند زمینه ساز یک خواب خوب باشد. تلاش کنید بین مصرف شام و زمان خواب حدود دو ساعت فاصله باشد. همینطور مصرف یک لیوان شیر گرم به داشتن یک خواب راحت کمک می نماید.قبل و پس از واکسیناسیون کدام مواد غذایی را بیشتر بخوریم؟بنا بر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه، قبل و پس از واکسیناسیون مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید، تأمین آب بدن به میزان کافی قبل و پس از تزریق واکسن کووید -۱۹ بسیار مهم می باشد. مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه از افت فشار خون در افرادی که معمولا ترس از آمپول و یا واکسن دارند هم جلوگیری می کند. افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی، فشار خون بالا یا بیماری های ریوی هستند در مورد میزان مصرف مایعات باید با پزشک خود مشورت کنند. مواد غذایی آبدار مانند میوه ها، سبزی ها، انواع سوپ و آبگوشت علاوه برکمک به تأمین آب بدن، سیستم ایمنی بدن را هم تقویت می کنند. بخصوص در صورت ایجاد تب پس از واکسیناسیون، سفارش می شود مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود. توجه کنید که نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه هایی که دارای قند افزوده هستند و شربت های خیلی شیرین، نوشابه های گازدار و بطورکلی همه نوشیدنی های خیلی شیرین باعث تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آن می شوند. بهترین نوشیدنی آب است. مصرف آب میوه تازه و طبیعی، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی کم شیرین هم برای تأمین آب بدن مناسب هستند. برپایه سفارش های ذکر شده در این گزارش رعایت طولانی مدت یک رژیم غذایی سالم، پاسخ ایمنی بدن را بهبود می بخشد و به ما کمک نماید تا علاوه بر مبارزه بهتر با عفونت ها، پاسخ ایمنی قوی تری به واکسیناسیون داشته باشیم. مصرف بیشتر غذاهای تازه و طبیعی مانند میوه ها، سبزی ها، ماهی های چرب، آجیل و مغز دانه ها به کارکرد بهتر سیستم ایمنی کمک کرده چونکه التهاب کمتری در بدن به وجود می آورد. مصرف غذاهای ضد التهاب قبل و بعد از تزریق واکسن می تواند کمک کننده باشد. اضافه کردن چاشنی هایی مثل زنجبیل، نعناع فلفلی، دارچین، فلفل، زرد چوبه، سیر و پیاز در تهیه غذا به سبب خاصیت ضد التهابی سفارش می شود. زردچوبه را میتوان به چای هم اضافه کرد. همینطور ماهی نوعی غذای ضد التهاب شمرده می شود. ماهی های چرب مانند ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی، قزل آلا، کپور و روغن کبد ماهی بیشترین امگا ۳ را به عنوان عامل ضد التهابی دارند. آجیل و انوع مغزها و دانه ها (بادام، گردو، پسته، فندق، بادام زمینی و کنجد)، روغن کنجد و روغن زیتون هم از مواد غذایی ضد التهاب محسوب می شوند. در ادامه این سفارش ها به مصرف بیشتر سبزی ها و میوه ها اشاره و تاکید شده است: مصرف روزانه ۵-۳ واحد از گروه سبزی ها و ۴-۲ واحد از گروه میوه ها، آنتی اکسیدان ها شامل روی، سلنیم، ویتامین A و ویتامین C را که برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی لازم هستند را تأمین می کند. مصرف کافی سبزی، سالاد و میوه قبل و بعد از واکسیناسیون همراه با وعده های غذایی و در بین وعده ها سفارش می شود. مصرف روزانه مقادیر کافی از منابع غذایی پروتئین و جایگزین های آن شامل انواع حبوبات، تخم مرغ، انواع گوشت بخصوص گوشت سفید (مرغ، ماهی) هم برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن سفارش می شود. منابع غذایی پروتئینی حاوی ریز مغذی هایی مانند روی و سلنیوم هستند که با خاصیت آنتی اکسیدانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. شیر و لبنیات شامل ماست، پنیر و کشک هم علاوه بر تأمین کلسیم و فسفر، از منابع تأمین پروتئین هم هستند. بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، ویتامین D تنها ویتامینی است که به مقدار لازم از منابع غذایی تأمین نمی گردد و برپایه دستورالعمل های وزارت بهداشت، لازم است ماهانه یک عدد مکمل ۵۰ هزارواحدی برای تقویت سیستم ایمنی بدن (جز در مادران آبستن که دوز روزانه ۱۰۰۰ واحدی دریافت می نمایند) مصرف شود. سایر ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن با رعایت تعادل و تنوع در برنامه غذایی و استفاده از گروه های غذایی اصلی شامل گروه نان و غلات (بویژه سبوس دار)، گروه میوه ها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت و تخم مرغ و حبوبات تأمین می شود و نیازی به استفاده از مکمل های ویتامینی نیست.قبل و پس از واکسیناسیون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟همچنین در ادامه این گزارش به مجموعه غذاهایی که قبل و پس از واکسیناسیون باید از مصرف آنها پرهیز کرد، اشاره و یادآوری شده است: مصرف فست فودها، غذاهای چرب، سنگین و پرنمک و تنقلات شور و نوشیدنی های خیلی شیرین باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و زمینه را برای ابتلاء به بیماری ها همچون کرونا فراهم می آورد و همواره باید از مصرف بی رویه آنها اجتناب شود. سفارش می شود به منظور عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن، قبل و بعد از واکسیناسیون از مصرف این گونه غذاها خودداری کنید. از مصرف روغن های نباتی جامد و نیمه جامد، روغن ها و چربی های حیوانی به سبب تحریک و ایجاد التهاب پرهیز کنید.راهکارهای تغذیه ای برای مقابله با برخی عوارض احتمالی ناشی از واکسیناسیوندفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت ضمن اشاره به این که غالبأ عوارض ناشی از واکسن به صورت معمول از ۱۲ ساعت تا کمتر از ۷ روز پس از تزریق واکسن به صورت متغیر و خفیف در بعضی افراد امکان دارد رخ دهد و در موارد بسیار نادر برخی عوارض امکان دارد یک ماه پس از واکسیناسیون بروز یابد، تاکید کرده است: در صورت ایجاد تب، مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود، رژیم غذایی حاوی میوه (موز، آلو، زرد آلو، طالبی، کیوی، پرتقال)، سبزی ها (اسفناج، جعفری)، حبوبات، نان و غلات سبوس دار، هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی و سیب زمینی) برای تأمین پتاسیم ناشی از تعریق زیاد در تب سفارش می شود. همینطور مصرف منابع غذایی ویتامین های گروه B همچون سبزی ها بخصوص برگ سبز و میوه ها، شیر و لبنیات (ماست، پنیر، دوغ، کشک)، گوشت، دل و جگر، زرده تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات و مغزها فراموش نشود. در ادامه مطرح شده است: در صورت مواجهه با بدن درد و خستگی مصرف منابع غنی از امگا ۳ مانند ماهی بخصوص ماهی های چرب، گردو، تخمه آفتابگردان و سایر مواد غذایی که خاصیت ضد التهابی دارند و مصرف منابع غذایی منیزیم شامل سبزی های برگ سبز، تخمه کدو، غلات کامل و حبوبات، بادام زمینی، شکلات تلخ و کاکائو سفارش می شود. مصرف ترکیبات حاوی کافئین مانند چای سیاه، چای سبز و قهوه، در حد دو فنجان در روز به رفع خستگی و دردهای منتشر بدن کمک می نماید. همینطور در صورت ضعف و بی حالی بعد از واکسیناسیون، منابع غذایی حاوی B1، B6 وB12 شامل غلات کامل، گوشت، تخم مرغ و شیر و لبنیات و شربت عسل با کنترل قند خون در افراد دیابتیک و بیماران سرپایی، به کنترل ضعف و بی حالی کمک می کنند. افزودن دارچین و زنجبیل و سیاهدانه به غذاها در این موارد سفارش می شود. گفتنی است، تا زمانی که تهوع یا استفراغ دارید، از خوردن و آشامیدن هر ماده غذایی یا نوشیدنی پرهیز کنید. بعد از توقف استفراغ، می توانید کمی مایعات رقیق مانند آب مرغ یا گوشت، آب سیب یا ژلاتین میل کنید. با گذشت ۸ ساعت از قطع استفراغ، می توانید مصرف غذاهای جامد را شروع کنید. غذا باید بی بو، کم چرب و کم فیبر باشد؛ کمپوت سیب بدون شکر، مرغ پخته، موز، عصاره رقیق گوشت، نان تست و برشته، تخم مرغ آب پز و سفت، انواع آب میوه و سبزی، سیب زمینی، چوب شور، کراکر، برنج، غلات پخته، شربت و ماست؛ پس از توقف استفراغ، بزرگسالان و کودکان بالاتر از ۳ سال می توانند تکه های کوچک یخ را هر ۱۰ تا ۲۰ دقیقه مک بزنند. مصرف تکه های میوه یخ زده یا آب میوه های رقیق شده همراه با یخ می تواند در کنترل تهوع مفید باشد. تعداد وعده های غذایی را افزایش و حجم غذا در هر وعده را کاهش دهید و از مصرف غذای سنگین خودداری کنید. از قرار گرفتن در معرض بوی غذاهایی که رایحه تندی دارند اجتناب کنید. غذاها را ترجیحاً سرد یا هم دما با حرارت اتاق مصرف کنید. از تنقلات و غذاهای خشک، نشاسته ای و پرنمک مانند چوب شور، کراکر و سیب زمینی استفاده کنید. از آبنبات هایی با طعم نعناع یا لیمو استفاده کنید و در نهایت بیشتر استراحت کنید. تاکید می شود، در رویارویی با اسهال، موز رسیده به سبب داشتن املاح مفید بخصوص پتاسیم و فیبر پکتین که به تأمین الکترولیت های از دست رفته در طول اسهال و جذب مایعات داخل روده ها کمک می نماید. برنج سفید به سادگی در دستگاه گوارش هضم شده و به روده ها استراحت می دهد و سبب قوام دهی به مدفوع می شود. سیب پخته / کمپوت سیب بدون شکر دستگاه گوارش سیب پخته را به سادگی هضم می کند. البته در صورت ابتلاء به سندرم روده تحریک پذیر، کمپوت سیب بهتر است مصرف نشود. در زمان اسهال، مصرف نان سفید بهتر از نان سبوسدار یا نان کامل یا نان قهوه ای است چونکه هضم آن در دستگاه گوارش مناسب تر است؛ پوره سیب زمینی آب پز یا بخارپز و نرم شده همراه با کمی نمک بدون افزودن روغن سفارش می شود. جوجه آب پز یا بخار پز، قوام ملایم و مناسبی به وجود می آورد و مواد مغذی لازم در شرایط اسهال را تأمین می کند. ماست پروبیوتیک حاوی پروبیوتیک های ترمیم کننده سلول های جدار روده های صدمه دیده در طول اسهال است؛ سوپ مرغ غذای مناسبی برای زمان اسهال است که الکترولیت ها و مواد مغذی از دست رفته در اسهال را جبران می کند. مصرف مایعات بخصوص آب در طول روز برای جبران کم آبی بدن بدلیل اسهال در این افراد سفارش می شود. همینطور در صورت رخداد یبوست، مصرف غلات کامل که سبوس فراوان دارند مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای، جودوسر و غلات پرک شده، انواع حبوبات مانند عدس، انواع لوبیا، نخود و دانه سویا، مغزها مانند بادام، بادام زمینی، گردو و پسته، فندق، مغز تخمه ها، میوه ها مانند انواع توت، سیب، پرتقال و گلابی، کیوی، انجیر، انگور، انواع آلو و زردآلو، انواع دانه های گیاهی نظیر تخم شربتی، خاکشیر و اسپرزه همراه با آب یا شربت کم شیرین، انواع سبزی ها مانند هویج، بروکلی، نخودفرنگی، کلم برگ سفید و قرمز، گل کلم، کاهو، سبزی خوردن، اسفناج، برگ چغندر، هویج یا زردک آب پز، کدوحلوایی آب پز، شلغم آب پز، به آب پز با اضافه کردن کمی عسل و زعفران ساییده، خشکبار بخصوص آلو بخارا، برگه آلو و انجیر خیسانده که پیش از خواب میتوان دو سه عدد آنرا با مقداری آب میل کرد، سفارش می شود. در انتهای گزارش ذکر شده است: در رویارویی با بی اشتهایی، مصرف میوه ها و سبزی ها با تاکید بر سیب (بصورت پالوده)، انار، پرتقال، انجیر، لیموترش، انبه و کدو حلوایی، چای لیمو زنجبیل، ادویه ها و گلپر (اضافه کردن در غذا)، سمنو، جوانه گندم و جوانه نخود، شیر برنج با سیاه دانه و کمی دارچین، شله زرد با خلال بادام و پسته، مغزها و خشکبار شامل فندق، گردو، پسته، بادام، توت خشک، نخود و کشمش، مویز و برگه میوه ها، اضافه کردن آرد برنج به انواع سوپ یا غذا فراموش نشود.

منبع: یسکافه