ناگفته هایی از یک قاتل محبوب!

به گزارش یسکافه، متخصصان اعتقاد دارند نوشیدنی های انرژی زا ۳۰ درصد ضربان قلب را افزایش داده و سبب ایجاد ریتم غیرطبیعی ضربان می شود؛ ریتم غیر طبیعی ضربان قلب می تواند منجر به سکته و مرگ افراد شود.
خبرگزاری مهر – گروه سلامت: سالهای زیادی از معرفی نخستین نوشابه های انرژی زا به بازار جهان و ایران نمی گذرد، اما طی همین زمان این نوشابه ها طرفداران پر و پا قرص خویش را بخصوص میان نوجوانان و جوانان پیدا کرده است. این درحالی است که هر چه جلوتر می رویم، مطالعات در ارتباط با این نوشیدنی ها، مشابه مطالعات قدیمی تر نشان داده است که استفاده مستمر از آنها، عوارضی بسیار جدی به دنبال دارد، اما این عوارض چیست و آخرین مطالعات در این حوزه چه می گوید؟ در مطالعات گوناگونی که طی ۱۰ سال قبل انجام شده، به دفعات مشخص شده است که مصرف نوشابه های انرژی زا، می تواند به کلیه ها صدمه جدی وارد کند. در یکی از آخرین مطالعات در این حوزه که در سال ۲۰۲۰ انتشار یافته است محققان دانشگاه فلوریدا به این نتیجه رسیدند که مصرف بالای این نوشابه ها به واسطه داشتن میزان بالای ماده تورین، می تواند سبب صدمه جدی به کلیه ها شود. این مورد حتی وقتی فرد فقط جهت مدتی کوتاه سراغ مصرف زیاد این نوشابه ها می رود هم می تواند روی دهد. افزایش فشار خون محمد حاجی فرجی متخصص تغذیه در گفتگو با خبرنگار مهر در ارتباط با نوشابه انرژی زا و عوارض این نوع نوشیدنی ها بر روی جسم و روح کودکان و نوجوانان اظهار داشت: باور عامه اینست که نوشیدنی های انرژی زا، انرژی و تحمل بیشتری به فرد در انجام فعالیتهای سیستمی، روحی و روانی می دهد. ترکیب اصلی این نوع نوشابه ها کافئین، جنسینگ، عصاره گوارانا (GUARANA)، شکر، گروهی از ویتامین های ب و تا حدودی ال-کارنیتین (L-CARNITINE) که برای ورزشکاری ها کاربرد داشته و به شکل مکمل برای افزایش انرژی، کاهش خستگی، تمرکز و افزایش نشاط در فرد مصرف می شود. وی افزود: نکته قابل توجه در ارتباط با این نوع نوشیدنی ها تغییراتی است که در سیستم بدن افراد بوجود آورده و سبب مشکلاتی شامل فشار خون، سرعت و ریتم ضربان قلب را بالا می برد، ناتوانی در عملکرد قلبی می شوند. به عبارتی فانکشن (وظیفه) و مکانیزم بدن را گرفتار تغییر می کنند.
عوارض کافئین در نوشابه های انرژی زا حاجی فرجی اذعان کرد: ماده مؤثر و اصلی این نوشیدنی های انرژی زا کافئین است و به صورت معمول کافئین می تواند علائمی شامل افزایش استرس، پرخاشگری، خشونت و افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) بخصوص برای کودکان و نوجوانان ایجاد نماید. تحقیقات نشان داده اشخاصی که از نوشابه انرژی زا استفاده می نمایند علایم استرس ناشی از کافئین داشته و به صورت معمول این نوشیدنی ها کیفیت خواب را هم تحت تاثیر قرار می دهد. وی ادامه داد: همینطور نوشابه های انرژی زا روی عملکرد معده تاثیر گذاشته و برای افراد مشکلات هاضمه و التهاب معده ایجاد می کند، حتی می تواند مستعد به بروز التهاب کبدی و کبد چرب هم شود. یکی دیگر از مشکلاتی که می تواند برای فرد به وجود آورد به علت شکر و قند استفاده شده در این نوع نوشیدنی ها چاقی و اضافه وزن را برای افراد بوجود آورده و احتمال دیابت را هم بالا می برد. ازاین رو با عنایت به عوارضی که می تواند برای افراد به وجود بیاورد، استفاده از این نوع نوشیدنی ها به بیماران قلبی، زنان آبستن و شیرده، بیماران دیابتی و دچار فشار خون و کودکان و نوجوانان سفارش نمی گردد. خطرات نوشابه های انرژی زا برای قلب متخصص تغذیه بیان نمود: مصرف نوشابه های انرژی زا برای قلب تنها به افزایش ضربان قلب ختم نشده و سبب بروز حمله قلبی بخصوص در اشخاصی که مستعد هستند بوجود خواهد آورد. کنه بنابراین به افراد سفارش می شود مراقب مصرف این نوع از نوشیدنی ها باشند. ضربان طبیعی قلب بین ۶۰ تپش است اما زمانیکه نوشیدنی انرژی زا مصرف می شود ضربان قلب حدود ۳۰ درصد افزوده می شود و اگر فرد مستعد به حملات قلبی باشد، منجر به فیبریلاسیون دهلیزی یعنی ریتم غیر طبیعی ضربان قلب شود. ایشان در ادامه اظهار داشت: ریتم غیر طبیعی قلب می تواند منجر به سکته قلبی _ مغزی شود. به صورت معمول این نوع نوشابه ها در هر سایز دو برابر میزان معمولی که یک فرد به صورت روزانه از چای یا قهوه استفاده می نماید کافئین بیشتری دارد. یعنی اگر فردی بخواهد روزانه دو الی سه نوشابه انرژی زا مصرف کند، کافئین در بدنش از حد مجاز بالاتر رفته و خطرات و عوارض در بدن شخص افزایش پیدا خواهد نمود. نکته مهم دیگر اینست که افزایش مصرف کافئین بخصوص نوشیدنی های انرژی زا می تواند میزان اثربخشی کافئین میزان کلسیم، که قلب منتشر می کند را افزایش داده و سبب تشدید ضربان قلب در فرد شود. آمار مصرف نوشابه های انرژی زا حاجی فرجی خاطرنشان کرد: نکته دیگر اینست که ثابت شده ۶۵ درصد افراد از نوشابه بهره برده و در معرض حمله قلبی قرار گرفته و علاوه بر آن به قول متخصصین کلیه و مجاری، نوشابه های انرژی زا ادرار فرد را افزایش داده و سفارش می شود از نوشیدن این نوشابه های انرژی زا خودداری شود؛ چونکه باعث کاهش سطح سدیم در ادرار شده و روی پلاسما تاثیر می گذارد. همینطور میزان بالای قند و شکر و شربت ذرت می تواند مقاومت به انسولین را افزایش داده و یک مقدمه بر بروز دیابت نوع دو در فرد باشد.
تأثیر نوشابه های انرژی زا در رشد کودکان متخصص تغذیه افزود: رشد کودکان یکی از مهم ترین مراحل زندگی آن هاست که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. یکی از این عوامل، نظارت پزشکان بر تغذیه و سلامت کودکان است که می تواند تاثیر بسزایی در رشد صحیح آنها داشته باشد. پزشکان با بررسی وضعیت جسمی و تغذیه ای کودکان، می توانند کمبودهای تغذیه ای را شناسایی کرده و راهکارهایی برای جبران آن عرضه کنند. وی عنوان کرد: یکی از مهم ترین مواد مغذی برای رشد کودکان، کلسیم است که نقش اساسی در استقامت استخوان ها و رشد بدن ایفا می کند. کمبود کلسیم می تواند باعث اختلال در رشد کودکان شده و آنها را در معرض مشکلات استخوانی قرار دهد. بنابراین، هر عاملی که سبب کاهش جذب کلسیم یا دفع آن از بدن شود، می تواند بر رشد کودک تاثیر منفی بگذارد. حاجی فرجی مطرح کرد: یکی از عواملی که می تواند سبب کاهش املاح بدن، بخصوص کلسیم، شود، مصرف نوشابه های گازدار است، این نوشیدنی ها انرژی زا یا معمولی باشند فرقی نمی کند حتی آب گازدار هم به علت گاز موجود در آن می تواند در دفع املاح و مواد معدنی بدن نقش داشته باشد؛ همینطور اگر کودکان و نوجوانان از نوشابه گازدار استفاده نمایند بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه بعد از مصرف، خیلی از املاح معدنی که در طول روز دریافت کرده اند را، از راه ادرار دفع می کنند. نوشابه های انرژی زا در بلوغ زودرس تاثیر دارند؟ وی در ارتباط با تاثیر منفی نوشیدنی های گازدار بر جذب مواد مغذی، اظهار داشت: تحقیقات نشان داده اند که مصرف مداوم این نوشیدنی ها امکان دارد بر ترشح هورمون های جنسی تاثیر گذاشته و در بعضی موارد، سبب بروز بلوغ زودرس شود. این تاثیر بخصوص در دختران که معمولا زودتر از پسران به سن بلوغ می رسند، بیشتر دیده می شود. هرچند تحقیقات در این حوزه همچنان ادامه دارد، اما کاهش مصرف نوشابه های گازدار، بخصوص در سنین رشد، می تواند از خیلی از مشکلات در رابطه با آن جلوگیری نماید. متخصص تغذیه تصریح کرد: با عنایت به تاثیر مستقیم تغذیه بر رشد کودکان، سفارش می شود والدین و پزشکان به این مورد که مصرف بیش ازحد نوشابه های گازدار نه تنها سبب دفع املاح ضروری بدن بلکه می تواند در رشد و بلوغ کودکان هم اختلال به وجود بیاورد، توجه ویژه داشته باشند. بنابراین، کودکان و نوجوانان از مصرف این نوشیدنی ها پرهیز کرده و به جای آن از منابع غنی کلسیم و سایر مواد مغذی استفاده نمایند.