استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد؛ وضعیت چاقی در زنان و مردان ایرانی

یسکافه: به گزارش یسکافه، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، به تشریح وضعیت شیوع چاقی در ایران پرداخت.
به گزارش یسکافه به نقل از مهر، بر مبنای یک مطالعه وسیع جدید جهانی که اخیرا در نشریه معتبر «لنست» انتشار یافته، بیشتر از یک میلیارد نفر (۸۸۰ میلیون بزرگسال و ۱۵۹ میلیون کودک و نوجوان) در جهان مبتلا به چاقی هستند و نرخ چاقی طی سه دهه گذشته در جمعیت بزرگسال بیشتر از ۲ برابر و در کودکان و نوجوانان بیشتر از ۴ برابر شده است. این مطالعه توسط امپریال کالج لندن به رهبری پروفسور مجید عزتی، با همکاری سازمان بهداشت جهانی (WHO) و با مشارکت بیشتر از ۱۵۰۰ محقق از سراسر دنیا و بیشتر از ۵۰ محقق از دانشگاه های علوم پزشکی کشور همزمان با روز جهانی چاقی (چهارم مارس) انتشار یافته و داده های قد و وزن بیشتر از ۲۲۰ میلیون فرد ۵ سال و بالاتر (۶۳ میلیون کودک و نوجوان سنین ۵ تا ۱۹ سال و ۱۵۸ میلیون بزرگسال در سنین ۲۰ سال و بالاتر) بیشتر از ۱۹۰ کشور را طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۲ مورد بررسی قرار داده است. یافته های مطالعه منتشره در لنست در مقایسه روند فزاینده چاقی جمعیت بزرگسال طی سه دهه گذشته حاکی است: جمعیت چاق بزرگسال در سال ۱۹۹۰، ۲۲۶ میلیون نفر بوده که در سال ۲۰۲۲، به یک میلیارد و ۳۸ میلیون نفر (بیش از ۵۰۰ میلیون زن و ۳۷۴ میلیون مرد) رسیده است. سرعت اعجاب انگیز اپیدمی چاقی در جهان به اندازه ای است که محققان این مطالعه برآورد کرده اند که تا سال ۲۰۳۰ جمعیت چاق جهان از یک میلیارد نفر هم فراتر خواهد رفت! یافته های مطالعه حاکیست نرخ چاقی در زنان، دو برابر، در مردان سه برابر و در میان کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۹ سال جهان بیشتر از چهار برابر (دختران بیشتر از یک تا ۷ درصد و پسران بیشتر از ۲ درصد) شده و به صورت کلی، شاهد افزایش ۹ درصدی چاقی کودکان و نوجوانان در تمام کشورها هستیم. از نکات قابل توجه یافته های مطالعه حاضر، کاهش شیوع کمبود وزن در جمعیت بزرگسال و کودک و نوجوان همزمان با افزایش نرخ چاقی در جهان است. با وجود رشد جمعیت جهانی، شیوع کمبود وزن در بزرگسالان کاهش بسیار قابل توجه ۵۰ درصدی یافته است. همینطور نسبت کودکان و نوجوانان در جهان که تحت تاثیر کمبود وزن قرار گرفته اند، حدود یک پنجم در دختران و بیشتر از یک سوم در پسران کاهش داشته است. به قول محققان مطالعه، چاقی و کمبود وزن هر دو، نوعی سو تغذیه بوده و برای سلامتی افراد مضر هستند. رضا ملک زاده استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، از نویسندگان مطالعه «روند اضافه وزن و چاقی در جهان» و سرپرست پژوهشگران ایرانی همکار مطالعات کوهورت گلستان، پارس و مطالعه ملی کوهورت پرشین که بخش مهمی از داده های قد و وزن بزرگسالان و کودکان و نوجوانان ایرانی در مطالعه جهانی منتشره در لنست را ایجاد کرده است، به تشریح وضعیت شیوع چاقی و کمبود وزن در ایران پرداخت و ضمن اشاره به این که حدود ۱۰ میلیون زن ایران مبتلا به چاقی هستند، میزان شیوع چاقی در زنان ایران را ۳۲ درصد، با افزایش ۱۷ درصدی نسبت به سه دهه گذشته اعلام نمود و اظهار داشت: رتبه جهانی چاقی زنان ایران ۷۳ در جهان و شانزدهم خاورمیانه و شمال آفریقا است. وی، میزان شیوع کمبود وزن در زنان ایران را ۳.۵ درصد دانست و اضافه کرد: ۹۱۰ هزار زن در ایران دارای کمبود وزن هستند که این رقم نسبت به سال ۱۹۹۰، ۳ درصد کاهش داشته است. به قول ملک زاده، رتبه کمبود وزن زنان ایران ۱۰۱ جهان و پنجم خاورمیانه و شمال آفریقا است. ایشان در ادامه با بیان ابتلای ۵.۵ میلیون مرد ایرانی به چاقی، اضافه کرد: میزان شیوع چاقی در مردان ایران بیشتر از ۱۸ درصد است که نسبت به سه دهه گذشته، ۱۲.۵ درصد افزایش نشان داده است. ملک زاده عنوان کرد: رتبه چاقی مردان ایران ۱۱۶ در جهان و شانزدهم خاورمیانه و شمال آفریقا است. استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان شیوع بیشتر از ۳ درصدی کمبود وزن در جمعیت مردان ایران، اظهار داشت: ۸۸۰ هزار مرد ایران مبتلا به کمبود وزن هستند که نسبت به سه دهه گذشته، بیشتر از ۵ درصد کاسته شده و بر مبنای یافته های به دست آمده، رتبه کمبود وزن مردان ایران ۹۲ در جهان و هفتم خاورمیانه و شمال آفریقا است. ملک زاده به میزان شیوع چاقی و کمبود وزن دختران و پسران ایرانی اشاره نمود و اضافه کرد: میزان شیوع چاقی در بین دختران ایران بیشتر از ۹ درصد است و ۹۰۰ هزار دختر ایرانی مبتلا به چاقی هستند. این رقم نسبت به سه دهه گذشته بیشتر از ۷ درصد افزایش پیدا کرده است. به نقل از ایشان، رتبه چاقی دختران ایران در جهان ۸۲ و هفدهم خاورمیانه و شمال آفریقا است. ملک زاده، میزان شیوع کمبود وزن در دختران ایران را ۱۰ درصد و بدون تغییر نسبت به سه دهه گذشته اعلام نمود و اظهار داشت: ۹۴۰ هزار دختر ایرانی با کمبود وزن مواجهند و رتبه کمبود وزن دختران ایران ۱۵ در جهان و سوم خاورمیانه و شمال آفریقاست. استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، ضمن اشاره به شیوع ۱۵ درصدی چاقی در میان پسران ایرانی اظهار داشت: شیوع چاقی در پسران ایران نسبت به دهه گذشته بیشتر از ۱۳ درصد افزایش داشته و هم اکنون ۱.۵ میلیون پسر ایرانی مبتلا به چاقی هستند. وی، رتبه چاقی پسران ایران را ۶۹ جهان و چهاردهم خاورمیانه و شمال آفریقا اعلام نمود. ملک زاده، در ادامه، چاقی را یک بیماری دانست که به علت نقش مؤثر در بروز خیلی از بیماری های دیگر بویژه دیابت نوع دو، فشار خون بالا، کبد چرب متابولیک، بیماری های قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی، سرطان های زودرس، بیماری انسداد مزمن ریوی، نارسایی مزمن کلیوی، اختلال در چربی خون، اختلالات اسکلتی – عضلانی و آرتروز، بیماری های کیسه صفرا، اختلالات روانشناختی و روانپزشکی و…، یکی از دلایل مهم مرگ های زودرس در ایران به شمار می رود؛ به صورتی که چاقی در ۴۵ درصد از مرگ های زودرس (زیر ۷۰ سال) ایرانی ها تأثیرگذار بوده و مرگ های ناشی از بیماری های در رابطه با چاقی در ایران طی سه دهه گذشته دو برابر شده است! به نقل از ایشان، بیشترین سهم چاقی در بروز مرگ های ناشی از بیماری های منتسب به آن، در ارتباط با مرگ های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی با سهم ۷۰ درصدی است. یک سوم سرطان ها هم با چاقی مرتبط هستند. در پاندمی اخیر کووید ۱۹ هم تحقیقات انجام شده نشان داد شانس ابتلاء به مرگ در بیماران چاق مبتلا به شکل حاد کووید -۱۹ دو برابر سایر بیماران بوده است. فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد، چاقی را همینطور یک بیماری مزمن عودکننده و نیازمند درمان پزشکی دقیق با مدیریت همه جانبه و فراتر از اعداد روی ترازو و نوارهای اندازه گیری دانست و اضافه کرد: مطالعات نشان داده کسانی که موفق به کاهش وزن می شوند، در عرض ۲ سال، ۵۰ درصد و در عرض ۵ سال ۸۰ درصد وزن قبلی (چاقی) خویش را باردیگر به دست می آورند. ازاین رو در مطالعات برای درمان بیماری چاقی باید به همه علل ریشه ای آن از دلایل از ژن ها گرفته تا سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی مملو از کربوهیدرات ها و غذاهای فوق فرآوری شده توجه کرد و امروز چاره ساده «کمتر بخور و بیشتر تحرک داشته باش» به تنهایی به درمان بیماری چاقی پاسخ کافی نمی دهد. استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، در عین حال رعایت رژیم غذایی سالم در درمان چاقی را یک لزوم توصیف کرد و ضمن اشاره به این که شرایط بد اقتصادی و فقر در افزایش مصرف غذاهای ناسالم به جای سالم تأثیرگذار است، اظهار داشت: یکی از عاملهای مهم تغذیه ای مؤثر در روند فزاینده چاقی، مصرف کروبوهیدرات های بد، غذاهای سرشار از اسیدهای چرب ترانس، مصرف زیاد سدیم، مصرف زیاد گوشت قرمز و گوشت های فوق فرآوری شده و در مقابل، کاهش مصرف غذاهای سالم شامل کربوهیدرات های مفید، مصرف میوه و سبزیجات به مقدار کافی، مصرف غلات کامل و فیبرها، آجیل و دانه های مغذی، شیر و لبنیات و غذاهای دریایی مملو از امگا ۳، و کلسیم به میزان کافی است. ملک زاده، پرخوری و کم تحرکی را هم از عوامل اصلی افزایش چاقی در ایران برشمرد و اضافه کرد: میزان مصرف کالری در ایران از ۲۰۰۰ کالری روزانه در سه دهه گذشته، به ۳۰۰۰ کالری رسیده و هم اکنون ۹۷ درصد جمعیت زنان، ۸۳ درصد جمعیت مردان و در مجموع بیشتر از ۹۰ درصد جمعیت هر دو جنس ایران کم تحرک هستند و فعالیت بدنی کافی ندارند! استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: شاخص توده بدنی باآنکه ابزار سنجش اضافه وزن و چاقی است، اما مطالعات انجام شده نشان می دهند که شاخصهای چربی احشایی (چاقی شکمی که خطرناک ترین نوع چاقی است) پیشبینی کننده های بسیار قوی تری برای بروز بیماری های در رابطه با چاقی در افراد، نسبت به شاخصهای چربی عمومی هستند. اندازه مناسب دور شکم در زنان ۸۸ سانتیمتر و در مردان ۱۰۲ سانتیمتر است و اندازه بیشتر از این مقدار برای دور شکم، علامت اخطار بیماری های در رابطه با چاقی بخصوص کبد چرب متابولیک است.