وضعیت اورژانسی ایمنی در بیمارستان ها

به گزارش یسکافه آتشسوزی که در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) رخ داد، بار دیگر زنگ خطر ایمنی در مراکز درمانی را به صدا درآورد، ایمنی که به نظر می آید تأمین و ارتقای آن دست کم در بعضی از مراکز جزو دغدغه ها و اولویت های اصلی قرار نگرفته است. در همین راستا یک کارشناس ارشد ایمنی درباره چرایی اهمیت ایمنی بیمارستان ها صحبت کرده و راهکارهایی را در این خصوص عرضه کرده است.
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، عصر روز یکشنبه، ۱۹ تیرماه بود که وقوع حریق در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) پای عوامل آتش نشانی، اورژانس و… را به محل این بیمارستان بازکرد. حادثه ای که گرچه خسارت جانی نداشت اما خبر آن خیلی زود فراگیر شده و مورد توجه افکارعمومی قرار گرفت و البته بار دیگر توجه به ایمنی مراکز درمانی و اماکن تجمعی را یادآوری شد.
حدود دوسال پیش از این حادثه هم انفجار و آتشسوزی در کلینیک درمانی سینا در شمال تهران و خیابان شریعتی خبرساز شده بود، آن حادثه اما بر خلاف آنچه که در بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) رخ داد، چندان به خیر نگذشت و منجر به مرگ دست کم 19 تن شده بود. حادثه ای که به نظر می آید چندان مورد عبرت و سبب تحولی در ارتقا ایمنی اماکن درمانی نشد.
حالا بار دیگر، این زنگ خطر با آتشسوزی در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) به صدا درآمده، زنگ خطری که همین چندماه پیش و با ریزش ساختمان متروپل در آبادان هم به صدا درآمده و بحث بر سر ایمنی ساختمان ها را به بحث روز بدل کرد. روز گذشته هم شعله های آتش ی که روی نمای بیمارستان رسول اکرم زبانه می کشید، برای چندمین بار زنگ خطر ایمنی در بعضی از مراکز درمانی را به صدا درآورد. بخصوص آنکه به قول سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرتهران این مرکز درمانی پیش تر اخطار ایمنی دریافت کرده بود.
آتش نشانی: اخطار داده بودیم سید جلال ملکی در گفتگو با ایسنا درباره ایمنی بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) که روز گذشته گرفتار حریق شد اظهار داشت: این بیمارستان پیش از این هم تذکراتی در حوزه ایمنی گرفته بود البته پای کار آمده بودند اما اعلام می کردند که بودجه نداریم که این توجیه درستی نیست. در واقع لازم است ایمنی جزو اولویت ها و دغدغه های اصلی قرار بگیرد.
او همینطور اظهار داشت که علت وقوع حریق هنوز معلوم نیست اما از دلایل گسترش آن نمای ساختمان در قسمتی بود که حریق اولیه در آن شکل گرفته و بعد از آن گسترش پیدا کرده بود.
سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران پیشتر گفته بود که در طبقه سوم این ساختمان هفت طبقه حریق رخ داده است. در پایان راهرو این طبقه سالن همایشی حدودا ۵۰ متری وجود داشته است. نمای داخلی این واحد با چوب و تخته برای تزئینات داخلی ساخته شده بود و این قسمت کاملا شعله ور بود. همینطور به علت این که آتش به نمای کامپوزیت سرایت کرده بود، دود به طبقات بالا راه پیدا کرده بود.
ایمنی بیمارستان ها خیلی مهم است و باید اولویت ها اصلی باشد محمود قدیری کارشناس ارشد ایمنی و معاونت سابق معاونت حفاظت و پیشگیری سازمان آتش نشانی تهران هم درباره ایمنی بیمارستان های پایتخت و ضرورت توجه به این مساله اظهار نمود: از نظر ایمنی و آتش نشانی در جایگاه بین المللی، ایمنی بیمارستان ها دارای اهمیتی خاص و حساس است. چون که مکانی تجمعی است و افراد کم توان یا گاها ناتوان در آن حضور دارند که بعضی از آنها صدمه پذیری بالایی هم دارند. پس در صورت وقوع حادثه در یک مکان درمانی حرارت بالا یا انتشار گازهایی که گاها سمی هستند می تواند صدمه جدی تری را به این افراد وارد کند.
قدیری با تاکید براینکه ایمنی یک مرکز درمانی و بیمارستان باید اولویت اصلی مدیران آن باشد، تصریح کرد: در بیمارستان ها افراد با توانایی کم با جمعیتی بالا حضور دارند که اغلب تحت درمان هستند؛ امکان دارد در یک اتاق پنج نفر حضور داشته باشند که این فرار و نجات را سخت تر می کند. همینطور در بیمارستان ها بار اشتعال فراوانی هم وجود دارد که همچون آن پارچه ها، تشک ها، برخی داروها، کپسول ها، مواد ضدعفونی کننده و… وجود دارد که در صورت وقوع حریق، گسترش آتشسوزی سریعتر خواهد شد.
معاون سابق سازمان آتش نشانی تهران اظهار نمود: همانطور که می دانید اکسیژن یکی از عوامل اصلی آتش گرفتن است و اگر اکسیژن نباشد، حریقی هم رخ نمی دهد. در هوا اکسیژن وجود دارد اما در بیمارستان ها درصد اکسیژن محیط بالاتر است، آنجا هم کپسول های اکسیژن وجود دارد و لوله کشی های اکسیژنی داخل ساختمان است که برای انتقال اکسیژن به اتاق های عمل و… استفاده می شود. اگر این لوله ها آتش بگیرد یا گرفتار حادثه شود اکسیژن آنها منتشر می شود و سطح اکسیژن محیط افزوده می شود و آنچه که حریق را به سرعت گسترش می دهد همین تأمین اکسیژن است.
قدیری با اشاره به اینکه در واقع هر آنچه که ریسک خطر را زیاد می کند در بیمارستان وجود دارد، اظهار داشت: بر همین مبنا حساسیت بالایی نسبت به ایمنی مراکز درمانی در تمام نقاط دنیا وجود دارد. این که یک مریض در بیمارستانی که برای درمان به آن مراجعه نموده گرفتار حادثه شود توجیه پذیر نیست و صدمه جدی را به افراد بازمانده هم وارد می نماید که ایمنی بیمارستان ها باید در اولویت مدیران بیمارستان ها و وزارت بهداشت باشد.
منابع مالی پاشنه آشیل ایمن سازی ساختمان ها قدیری ضمن اشاره به وقوع حادثه کلینیک سینا اطهر که عصر سه شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۹ انفجار و حریق در این کلینیک رخ داد اظهار داشت: بعد از حادثه سینا اطهر حساسیت نسبت به ایمنی مراکز درمانی افزایش پیدا کرد و قرار شد تا ایمن سازی هایی در مراکز درمانی صورت گیرد که سازمان ها هم برای محقق شدن این امر پای کار آمدند اما متاسفانه زمانی که ایمن سازی به بحث منابع مالی می رسد متوقف می شود. اگر حادثه ای جدی در یک بیمارستان رخ دهد افکار عمومی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد چالش های جدی می شود.
وی افزود: اگر برای ایمن سازی مراکز درمانی فازبندی صورت گیرد و منابع مالی تخصیص داده شود می توانیم ایمن سازی را مدیریت نماییم بعنوان مثال در فاز اول یک سری اقدامات اولیه تعیین و صورت گیرد و سپس به سراغ فازهای دیگر برویم. این اقدام باعث می شود که طی بازه زمانی دو یا سه ساله ایمن سازی این ساختمان ها تکمیل شود. با این روش هر ساله گفته می شود که بودجه نداریم و ایمن سازی به سال بعد موکول شده و هیچگاه هم به پایان نمی رسد.
شرایط همه بیمارستان ها خطرناک نیست معاونت سابق معاونت حفاظت و پیشگیری سازمان آتش نشانی تهران با اشاره به اینکه البته نمی توان اظهار داشت که همه بیمارستان ها شرایط خطرناکی دارند افزود: بعضی از بیمارستان ها شرایط خوبی دارند اما متاسفانه برخی دیگر هم شرایط خوبی ندارند و خطرناک هستند. ساختمان های درمانی که در فضاهای کوچک ساخته شدند که راه های فرار آنها مشکل دارد و تراکم جمعیت هم در آنها بالاست.
قدیری ضمن اشاره به وقوع حریق در بیمارستان رسول اکرم (ص) واقع در ستارخان که ساعت ۱۸: ۵۰ عصر روز گذشته ۱۹ تیرماه رخ داد اظهار داشت: روز گذشته شاهد وقوع حریقی در بیمارستان رسول اکرم (ص) بودیم. این بیمارستان راهروهایی طولانی دارد. حالا فرض کنید که یک فرد بیمار بخواهد حین وقوع حادثه از این محل بیرون برود. باید دقت نماییم که توجه به استاندارد بودن راه های فرار یکی از مهم ترین نکاتی است که باید در مراکز درمانی به آن توجه گردد. چون که اغلب افرادی که در این مکان ها وجود دارد یا ناتوان هستند یا تمرکز ذهنی لازم را ندارند.
وی با اشاره به اینکه حادثه روز گذشته هم قابل پیشبینی بود، این حادثه حتی امکان دارد در بیمارستان های دیگر هم رخ دهد اظهار داشت: وقوع حوادث در بعضی از مراکز درمانی قابل پیشبینی است که تبعات سنگینی هم دارد. بعنوان مثال یکی از بیمارستان هایی که در بخش خصوصی هم هست پیشتر برای تاییدیه خود اقدام نمود و بعد از آن در بخشی از بخش های خود تغییر کاربری ایجاد کرد که این می تواند خطر آفرین باشد.
معاون سابق سازمان آتش نشانی تهران درباره این که آیا تفاوتی میان ایمنی بیمارستان های دولتی و خصوصی وجود دارد یا خیر؟ اظهار داشت: برخی از بیمارستان های خصوصی دیسیپلین و نظم خاصی دارند و خوب کار می کنند اما گاهی آنها هم به علت طمع از برخی فضاهایی که کاربری لازم را ندارند بهره برداری هایی می کنند تا بتوانند بیمار بیشتری بپذیرند. در بیمارستان های دولتی این استفاده از فضاهای بدون کاربری لازم به صورت جدی وجود ندارد اما امکان دارد آنها هم برای افزایش پذیرش مراجعان دست به انجام این کار بزنند.
در همین زمینه بخوانید:
متروپل های بالقوه ای که امکان دارد بر سر بیماران آوار شود
وی افزود: در واقع نمی توان فرمولی کلی برای تفاوت قائل شدن میان بیمارستان های خصوصی یا دولتی در نظر گرفت اما متاسفانه بیمارستان های دولتی به علت تقاضای بیشتر و بیشتر بودن مراجعان یک نوع بی نظمی در حوزه ایمنی دارند. همینطور بیمارستان های دولتی محدودیت منابع مالی دارند و شاید مبالغی که دریافت می کنند متناسب با هزینه هایشان نیست. مواردی مثل فشاری که به پرسنل بیمارستان وارد می شود، بی نظمی، کمبود منابع و سو مدیریت دست به دست هم می دهد تا ناایمنی در این بیمارستان های دولتی افزایش پیدا کند.
معاونت سابق معاونت حفاظت و پیشگیری سازمان آتش نشانی تهران در انتها درباره مهم ترین فاکتور ایمنی که باید در مراکز درمانی رعایت کرد، اظهار داشت: جداسازی فضاها و در واقع منطقه بندی هر یک مهم ترین فاکتور برای پیشگیری از گسترش حریق در بیمارستان ها است. سالن های بیمارستان ها و اتاق ها نباید بگونه ای باشند که اگر حریقی در یک اتاق رخ داد به سادگی به سایر نقاط بیمارستانی سرایت کند.