در گفت وگو با یسکافه تشریح شد کاهش سن تقاضا برای جراحی بینی در ایران

یسکافه: نایب رییس و عضو هیئت مدیره انجمن راینولوژی ایران ضمن تشریح شاخصهای مورد لزوم جهت انجام جراحی زیبایی بینی، در عین حال ایران را جزو کشورهایی با بالاترین میزان عمل های جراحی بینی خواند و از کاهش سن تقاضا برای انجام این عمل زیبایی در کشور آگاهی داد.
دکتر ابراهیم رزم پا – متخصص گوش و حلق و بینی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفت و گو با ایسنا، درباره تکنیک های جراحی بینی در گذشته اظهار داشت: در مراحل ابتدایی انجام این جراحی ها فقط بافت های اضافه مثل قوز بینی برداشته می شد. در مراحل بعد و با تکنیک های جدید ضمن برداشت بافت های اضافه استخوانی و غضروفی بینی، در صورت ضرورت از غضروف تیغه بینی یا نواحی دیگر مثل لاله گوش یا دنده جهت اصلاح نواقص، به بینی اضافه می شد.
این متخصص به تغییرات و پیشرفت چند دهه اخیر در تکنیک های جراحی بینی اشاره نمود و اضافه کرد: هم اکنون تکنیک جدید در جراحی بینی “عمل جراحی بینی با حفظ عملکرد” (functional Rhinoplasty ) است.
وی این روش را جدیدترین، مؤثرترین و بهترین روش جراحی بینی در دنیا دانست و اضافه کرد: این روش شامل پایین ترین میزان برداشت از بافت های بینی است و در حقیقت حالت دهی و تغییر فرم بافت های فعلی به حالت دلخواه را داریم.
رزم پا ضمن اشاره به اهمیت تجربه و مهارت جراح در این روش اظهار داشت: بهترین حالت برطرف نمودن معایب بینی همچون قوز بینی، پهن بودن، کج بودن یا افتادگی و… است. ضمن حل این مشکلات نباید به بافت های طبیعی بینی لطمه وارد شود و تاجایی که می توانیم از بافت بینی کم نکنیم و بیشتر مشکل بافت های بینی را با تغییر حالت و فرم آن بافت اصلاح نماییم.
عضو هیئت مدیره انجمن راینولوژی ایران با اشاره به تکنیک های رایج جراحی بینی باتوجه به تجربه و مهارت جراح در ایران اضافه کرد: بیشتر جراحان در ایران به استفاده از روش هایی با کمترین لطمه به بافت بینی و حفظ عملکرد بینی تمایل دارند.
وی توجه به اهمیت بینی بعنوان یک “ارگان تنفسی” پیش از توجه به ظاهر آنرا دارای اهمیت دانست و توضیح داد: هوای وارد شده به بینی دارای ناخالصی، آلودگی و ذرات هوا است که مژه های بینی از ورود آنها به ریه جلوگیری می کنند. هوای وارد شده به ریه بوسیله بینی، هوایی تمیز و تهویه شده، درجه حرارت آن گرم و با حرارت بدن تنظیم شده و مرطوب نیز می شود. اگر ضمن عمل، به هر کدام از این عملکردهای بینی لطمه وارد شود، فیزیولوژی بینی برهم خواهد خورد.
رزم پا به دو تقسیم بندی کلی روش های جراحی بینی و استفاده جراحان از این دو روش اشاره نمود و اظهار داشت: بطور معمول جراحی بینی به دو روش باز و بسته انجام می شود. استفاده از روش جراحی باز متداول تر می باشد و جراحان با سابقه بیشتر بطور معمول از روش بسته استفاده می نمایند.
این متخصص به توضیح درباره روش بسته جراحی بینی پرداخت و اظهار داشت: در این روش کل عمل از داخل سوراخ های بینی انجام می شود. ولی در روش باز با انجام یک برش روی ستونک بینی (کلوملا)، پوست بینی بلند شده و پس از انجام تغییرات لازم، پوست برگردانده و بخیه می شود.
وی ادامه داد: هر کدام از این روش ها مزایایی دارند و انتخاب هر روش بستگی به مهارت و تجربه جراح دارد. هم اکنون بیشتر جراحان از روش باز استفاده می نمایند چون یادگیری این روش آسان تر و اشراف به محیط جراحی بیشتر است.
رزم پا به تعریفی از یک عمل جراحی خوب پرداخت و اظهار داشت: عملی خوب است که ضمن برطرف نمودن معایب بینی به فیزیولوژی و عملکرد بینی لطمه وارد نکرده و آنرا حفظ کند. من باتوجه به عادت و تجربه شخصی روش بسته را ترجیح می دهم ولی در صورت لزوم و در مواردی که ضرورت باشد، از روش جراحی باز نیز استفاده می کنم.
این متخصص باتوجه به حفظ اهمیت کارکرد بینی و داشتن تنفس طبیعی و بدون خس خس پس از عمل جراحی بینی توضیح داد: هدف اساسی در عمل بینی ضمن ایجاد ظاهر زیبا تلاش بر برقراری تنفس بهتر است.
او به بیماری زمینه ای برخی افراد مانند آلرژی اشاره نمود و اظهار داشت: برخی عوارض پس از عمل بینی ممکنست به سبب زمینه های قبلی در فرد باشد که با عمل خوب نخواهد شد.
وی ادامه داد: در عمل جراحی، راه بینی باز می شود، معایب آن از بین می روند، شاخک های بینی اصلاح و تنفس بهتر خواهد شد ولی در بهبود آلرژی فرد تاثیری نخواهد داشت. افرادی که بینی پهن و بزرگ تر دارند، در عمل جراحی وقتی بینی جمع تر می شود، مقداری فضا محدودتر شده و با داشتن زمینه آلرژی طبیعتا تا مدت ها پس از عمل احتمال مشکل در تنفس وجود دارد که به مرور بهتر خواهد شد.
رزم پا در ادامه اشاره کرد: اگر عمل بینی خوب صورت گیرد، مشکلات و عوارض اولیه مانند مشکل انحراف تیغه بینی، بزرگی شاخک های بینی و چسبندگی داخل بینی از بین بروند، دلیلی برای گرفتگی و مشکل در تنفس بینی نیست.
وی اشاره کرد: تا حدودی گرفتگی بینی پس از عمل در هفته های اول به سبب تورم، طبیعی است؛ اما به مرور زمان اگر تکنیک عمل خوب بوده باشد و مشکلات بینی نیز برطرف شده باشد، طبیعتا روز به روز بهتر خواهد شد.
نایب رییس انجمن راینولوژی ایران در ادامه صحبت هایش، افزایش انجام عمل های جراحی بینی در ایران را به سبب نوعی چشم و همچشمی و رقابت در میان افراد خواند؛ در صورتیکه عمل بینی در افرادی با مشکلاتی همچون انحراف تیغه بینی، شکستگی بینی، مشکلات عملکردی و تنفسی، مناسبت دارد که ضمن حل این اختلالات مشکلات ظاهری بینی هم اصلاح می شود.
این متخصص به ۲ گروه از افراد که امکان نارضایتی بیشتری پس از عمل دارند اشاره نمود و اظهار داشت: افرادی با مشکلات بسیار کم و جزئی بینی و افرادی با سنین بالا بطور معمول پس از عمل نسبت به سایر افراد نارضایتی بیشتری دارند.
وی ادامه داد: افراد در سنین بالا بطور معمول خیلی دیرتر از دیگران از نتیجه عمل راضی می شوند. باید به این ۲ گروه نتیجه عمل و عوارض آن کاملا توضیح داده شود و در نهایت با توجیه و درک بیمار، عمل صورت گیرد.
رزم پا در ادامه با اشاره به افرادی که اشکالات جزئی در بینی خود دارند، اظهار داشت: برای عمل بینی این افراد بسیار باید احتیاط کرد و حتما پیش از عمل باید کاملا توجیه شوند چون بیشتر مشکلاتی که در ارتباط با پزشک و نارضایتی بیمار پیش می آید و به مراجع قانونی ارجاع داده می شود، بنا بر این است.
وی ادامه داد: افرادی که مشکلات بسیار واضح دارند و واقعا نیاز به عمل جراحی دارند، پس از عمل کمتر گرفتار نارضایتی می شوند.
این متخصص شایع ترین عارضه جراحی بینی پس از عمل را “نیاز به ترمیم” دانست و توضیح داد: در بهترین مراکز جراحی دنیا حدود 10 درصد بیماران ممکنست نیاز به ترمیم پس از عمل بینی داشته باشند که این درصد افراد نیازمند به ترمیم باتوجه به تجربه و مهارت جراح تغییر می کند.
عضو هیئت مدیره و نایب رییس انجمن راینولوژی ایران به ارائه آمار در رابطه با عمل بینی در ایران در مقایسه با جهان پرداخت و اظهار داشت: آمار دقیق نداریم، بیشتر برمبنای برآورد انجام شده، شایع ترین عمل جراحی زیبایی در ایران عمل جراحی بینی شناخته شده است. در دنیا نیز ایران جزو کشورهایی است که بالاترین میزان عمل های جراحی بینی در آن انجام می شود.
وی درباره اقبال زنان و مردان به این عمل جراحی توضیح داد: حدودا ۴۰ سال پیش میزان عمل بینی در زنان با اختلاف زیاد بالاتر از مردان بود؛ ولی امروزه تغییری که رخ داده این است که عمل بینی در مردان نیز زیادتر و اختلاف کمتر شده است.
رزم پا به سن درخواست عمل نیز اشاره نمود و اظهار داشت: سن درخواست عمل پایین تر آمده و متقاضی آن نیز در سنین پایین زیاد است. در گذشته حداقل سن ۱۸ سال بود اما هم اکنون پس از دوران بلوغ در دخترها از ۱۴ سالگی و در پسرها از ۱۶ سالگی انجام می شود.
وی درباره امکان انجام عمل جراحی بینی در سنین پایین اظهار داشت: خیلی راحت انجام می شود و مشکلی ایجاد نمی کند؛ البته غیر از بحث سن باید به رشد و وضعیت جسمانی بیمار نیز دقت کرد؛ چونکه گاهی شخصی ۱۴ ساله رشد جسمانی خوبی دارد ولی فردی ۱۸ ساله رشد جسمانی کافی ندارد.
این متخصص در ادامه درباره علت “دریافت هزینه های متفاوت از طرف پزشکان” نیز به ایسنا توضیح داد: مهم ترین علت این اختلاف تجربه، مهارت، سابقه و تخصص جراح است. البته میزان هزینه بالا لزوما دلیل بر کیفیت بالا نیست. هزینه عمل به روش جراح در برخورد با بیمار و قیمتی که روی کار خودش می گذارد، بستگی دارد. اختلاف قیمت در حد معقولی قابل قبول است، ولی از حدی بالاتر از آن نیز قابل پذیرش نمی باشد.
وی به تعداد زیادی از افراد که عمل های جراحی بینی را انجام می دهند و گاهی مجوز انجام این کار را ندارند نیز اشاره نمود و اظهار داشت: در گذشته انجام اعمال جراحی بینی و صورت محدود به کسانی بود که ضمن گذراندن دوره های آموزشی لازم تجربه و تخصص لازم را داشتند اما متاسفانه امروزه گاهی افرادی که فاقد تخصص، صلاحیت، تجربه لازم بوده و مجوز انجام این کار را ندارند در این کار مداخله می کنند. این افراد که تعداد آنها کم نیست، هزینه های پایین تری را به نسبت به جراحان ذیصلاح دریافت می کنند. سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت نیز به دنبال مقابله و برخورد با افراد بی صلاحیت دراین زمینه هستند.
این متخصص در رابطه با تعرفه ثابت برای عمل بینی اظهار داشت: اعمال جراحی زیبایی در دنیا تعرفه ثابت و یکنواختی ندارد؛ چونکه عمل زیبایی توافقی است و بستگی به رضایت و توافق بین بیمار و پزشک دارد.
نایب رییس و عضو هیئت مدیره انجمن راینولوژی ایران درباره اهمیت مشاوره پیش از عمل به بیمار اظهار داشت: در کنگره هایی که هر سال در ارتباط با جراحی های بینی برگزار می نماییم، بطور معمول قسمتی را به مسائل پزشکی قانونی، نظام پزشکی و بررسی بحث نارضایتی ها و مشکلاتی که بیماران دارند و به مراجع قانونی ارجاع داده می شود، اختصاص می دهیم.
وی به کار تحقیقاتی خود در حوزه بررسی پرونده بیمارانی که از عمل خود ناراضی بودند اشاره نمود و اضافه کرد: بیشترین نارضایتی و اختلاف بین جراح و بیمار که در نهایت موجب ارجاع به مراجع قانونی می شود، به سبب “عدم مشاوره کافی” است. بیمار و پزشک پیش از عمل هر دو باید توجیه شوند؛ پزشک توان انجام عمل را در خود بسنجد و بیمار نیز میزان عملی بودن خواسته های خود در این جراحی را درک کند.
رزم پا در ادامه به برخی درخواست های غیرمنطقی از جانب برخی بیماران اشاره نمود و توضیح داد: بیمار باید توجیه شود که بعنوان مثال توانایی و امکان جراح در فرم دهی به بینی گوشتی و پوست ضخیم کمتر از بینی استخوانی و پوست نازک است و باید متوجه شود که انتظار او تا چه حد عملی است. در صورت عدم انجام مشاوره، پس از عمل ممکنست نتیجه عمل مناسب باشد ولی چون انتظار فرد برآورده نشده، طبیعتا نارضایتی خودرا بروز می دهد.
رزم پا به اهمیت مشاوره در افرادی که بینی با اشکال جزئی دارند و متقاضی عمل ترمیمی هستند، اشاره نمود و اظهار داشت: مشاوره این افراد باید بیشتر و دقیق تر باشد؛ چونکه وقتی فرد از عمل اول ناراضی است، امکان نارضایتی از عمل دوم نیز بالاتر است.
این متخصص به “اختلال بدشکلی بدن” – Body Dysmorphophobis، در بعضی بیماران اشاره نمود و اظهار داشت: برخی بیماران نیازمند مشاوره در زمینه روانشناسی هستند. در این حالت بیمار اشکالات خیلی جزئی در بدن خودرا خیلی بزرگ می بیند. بعنوان مثال نوک بینی که بصورت جزئی مشکل دارد و در حد عمل نیست را خیلی بزرگ می بیند.
وی ادامه داد: در بعضی موارد ثابت شده یکی از علایم اسکیزوفرنی، اختلال تصور بدشکلی بدن است. در این موارد با ارجاع به روان پزشک، بیمار پس از مشاوره و کنترل اختلال، با تفکر نرمال گاهی از فکر عمل خارج می شود.
نایب رئیس انجمن راینولوژی ایران در آخر مهم ترین قدم در عمل جراحی بینی را مشاوره پیش از عمل و انتخاب کیس مناسب جراحی خواند و اظهار داشت: اگر همه موارد درست صورت گیرد، هم نتیجه عمل آسان تر تحت کنترل خواهد بود و هم میزان رضایت بیمار پس از عمل بهتر است.