به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات تشریح شد کم درآمدها بیشتر از پردرآمدها تنباکو مصرف می کنند

معاون پژوهشی موسسه کادراس با اشاره به اینکه سالانه حدود ۷ میلیون نفر از جمعیت جهان به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر اثر مصرف سیگار جان خویش را از دست می دهند، اظهار داشت:  مصرف سیگار در سطح جهان تابحال سبب انتشار ۸۴ میلیون تن گاز دی اکسید کربن در هوا شده و در گرمایش زمین تاثیر بسزایی داشته و دارد.
منصور براتی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به روز جهانی بدون دخانیات، اظهار نمود: سالانه حدود ۷ میلیون نفر از جمعیت جهان به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر اثر مصرف سیگار جان خویش را از دست می دهند. از این تعداد حدود ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر افرادی هستند که خود به صورت مداوم تنباکو مصرف می کنند و حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر هم افرادی هستند که در معرض دود سیگار بوده و بر اثر آن گرفتار صدمه های سلامتی می شوند.
وی ادامه داد: اولین بار در سال ۱۹۸۷ «مجمع جهانی بهداشت» بعنوان بخشی از سازمان بهداشت جهانی خواهان نامگذاری ۷ آوریل بعنوان روز جهانی «بدون سیگار» شد. هدف این پیشنهاد، ترغیب مصرف کنندگان دخانیات در سرتاسر جهان به پرهیز از مصرف، تنها به مدت ۲۴ ساعت بود. در واقع برداشت اولیه آن بود که نامگذاری این روز در تقویم جهانی و اجرای اقداماتی در این روز، گروهی از افراد که قصد ترک سیگار دارند را مصمم تر کند. یک سال بعد مجمع جهانی بهداشت با توسعه پیشنهاد قبلی خود خواهان نامگذاری ۳۱ مه بعنوان روز جهانی «بدون دخانیات» شد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس با اشاره به این که طبق آمار سازمان بهداشت جهانی تا کنون ۶۰۰ میلیون اصله درخت برای تولید سیگار در سرتاسر جهان قطع شده است، تصریح کرد: مصرف سیگار در سطح جهان تابحال سبب انتشار ۸۴ میلیون تن گاز دی اکسید کربن در هوا شده و در گرمایش زمین تاثیر بسزایی داشته و دارد.
۲۲ میلیارد لیتر آب در جهان صرف فرایند تولید سیگار شده است براتی اظهار داشت: از طرف دیگر تابحال ۲۲ میلیارد لیتر آب در سرتاسر جهان صرف فرآیند تولید سیگار شده است.
بنابر اظهارات براتی، از سال ۲۰۰۸ سازمان بهداشت جهانی تلاش هایی را در جهت محدود ساختن صنایع دخانی شروع کرده است؛ بطوریکه در این سال از قواعد محدود کننده ای برای تبلیغ دخانیات اعمال شد تا از این طریق افراد جدید کمتر به مصرف سیگار ترغیب شوند.
وی مهم ترین شعار روز جهانی بدون دخانیات در سال ۲۰۱۵ را یافتن راهکارهایی برای آخر دادن به تجارت غیرقانونی دخانیات عنوان نمود و اضافه کرد: در سال ۲۰۱۶ هم سازمان بهداشت جهانی رسماً دولت های عضو را مکلف به ساده سازی طرح بسته های سیگار کرد. شعار سال ۲۰۱۷ هم برجسته ساختن تهدیدات صنعت دخانیات برای توسعه پایدار، سلامت و رفاه اقتصادی کشورهای جهان بود.
براتی افزود: در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ سازمان بهداشت جهانی مجدداً به برجسته سازی تهدیدات بالقوه مصرف تنباکو برای سلامت قلب و ریه اشاره نمود اما در سال ۲۰۲۰ دیگر بار بررسی تاکتیک هایی که صنایع تولید محصولات دخانی برای جذب نسل جوان به کار می گیرند در دستور کار قرار گرفت.
وی با اشاره به شعار سال ۲۰۲۱ میلادی در خصوص «تعهد به ترک سیگار» اظهار داشت: «دخانیات؛ تهدیدی ضد محیط زیست ما» بعنوان شعار سال ۲۰۲۲ برگزیده شده است.
معاون پژوهشی موسسه کادراس با اشاره به مصرف دخانیات میان نوجوانان توضیح داد: تنباکو معمولا اولین ماده ایست که جوانان به مصرف آن روی می آورند، به طوریکه طبق آمار سازمان ملل متحد از هر چهار دانش آموز ۱۳ تا ۱۵ ساله یک نفر در جهان تجربه مصرف سیگار را داشته و حتی نخستین مصرف را قبل از ۱۰ سالگی انجام داده است.
گرایش بیشتر پسران به تنباکو نسبت به دختران وی اشاره کرد: دراین زمینه هم همچنان شاهد شکاف جنسیتی در سرتاسر جهان هستیم؛ پسران نسبت به دختران گرایش بیشتری به مصرف تنباکو دارند. البته این امر در مورد قاره آمریکا و اروپا صادق نیست و در این دو قاره میزان مصرف تنباکو میان پسران و دختران تقریباً برابر است.
مصرف تنباکو میان دختران و پسران نوجوان جهان تغییر روند مصرف تنباکو در اروپا به گفته ی ایشان، از هر ۱۰ دختر ۱۳ تا ۱۵ ساله در جهان یک نفر تنباکو مصرف می کند، این نرخ برای پسران در سطح جهان به یک نفر از هر ۷ نفر می رسد. قاره اروپا بیشترین میزان مصرف تنباکو میان نوجوانان را به خود اختصاص داده و آسیا و آفریقا در قعر این جدول قرار دارند، اما این روند درحال تغییر کردن است، چونکه میزان مصرف تنباکو در کشورهای اروپایی رو به کاهش است.
کم درآمدها بیشتر از پردرآمدها تنباکو مصرف می کنند معاون پژوهشی موسسه کادراس اشاره کرد: از طرف دیگر امروزه میزان مصرف دخانیات هم در گروههای کم درآمد، بیشتر از گروههای پردرآمد است. این امر سبب می شود نابرابری در برخورداری از امکانات بهداشتی هم تشدید شود.
وی افزود: در بعضی از مناطق تفاوت های اساسی در میزان مصرف تنباکو بین کشورها وجود دارد؛ برای مثال، درصد جوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله که در ۳۰ روز گذشته در خاورمیانه مصرف دخانیات را گزارش کرده اند، از ۳.۳ درصد در عمان تا ۶۰ درصد در لبنان متغیر است.
چالش های جهانی محدودسازی مصرف تنباکو معاون پژوهشی موسسه کادراس در ادامه با اشاره به چالش های امروزین محدودسازی مصرف تنباکو در سطح جهان تصریح کرد: امروزه اقدامات سازمان بهداشت جهانی و هم دیگر بازیگران فعال دولتی و غیر دولتی برای محدود کردن مصرف محصولات دخانی، با چالش های مهمی هم روبه روست. نخستین مانع، صنایع تولید این محصولات دخانی هستند. طبیعی است که گردانندگان این صنایع در مقابل سیاست های محدودساز تولید محصولات دخانی (از جمله افزایش میزان مالیات آن) و هم محدودسازی مصرف (برگزاری کمپین ها، تولیدات رسانه ای مختلف و…) واکنش نشان دهند. به صورت مشخص این صنایع مبادرت به استفاده از ابزارهای مختلف در کشورهای مختلف می کنند.
براتی افزود: یکی از مهم ترین ابزارها در کشورهای مختلف شکل دادن به محافل لابی گری برای ارتباط گیری و تحت تاثیر قرار دادن سیاست مداران درون دولت ها و پارلمان ها در سرتاسر جهان است تا از این طریق، از تصویب قوانین محدودکننده جلوگیری کرده و همینطور عرصه عمل خویش را فراخ تر کنند؛ یکی از مهم ترین مثال های این امر، لابی صنایع سیگار در ایالات متحده است که با حزب دموکرات در این کشور ارتباطی تاریخی و دیرینه داشته است. با توجه به این که از سال ۲۰۲۰ حزب دموکرات کاخ سفید را در اختیار گرفته و بر کنگره هم تسلط دارد، میتوان انتظار داشت که سیاست های این دولت همسو با منافع لابی سیگار باشد.

وی ادامه داد: از طرف دیگر در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، مصرف تنباکو و صد البته دیگر انواع مواد مخدر در خیلی از کشورها، رفته رفته به یکی از مصادیق «آزادی فردی» تبدیل شده است. با گسترش یافتن این برداشت در جوامع مختلف، حتی بعضی از احزاب سیاسی هم از آن حمایت کرده اند و حتی مناظره های علمی درباره آن از جنبه های حقوقی، سلامت و اقتصادی برگزار شده است. به صورت کلی مکتب فکری «لیبرتارینیسم» (هواداری از اصالت اختیار انسان در همه امور) امروزه اصلی ترین هوادار جلوگیری از مداخله دولت ها در زمینه مصرف سیگار و… بشمار می رود و احزاب، شخصیت ها و گروه هایی که تا حدی از این مکتب وام گرفته اند هم ایده های مشابهی را مطرح می کنند. همینطور معمولا احزاب و شخصیت های چپ گرا هم مصرف کردن یا نکردن این دست محصولات را مصداقی از انتخاب فردی می دانند.