در گزارش یسکافه تشریح شد؛ شیوع ۴۲ درصدی فشار خون بالا در بزرگسالان ایران

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان شیوع 42 درصدی فشار خون بالا در بزرگسالان کشور اظهار داشت: نیمی از مبتلایان به این بیماری نسبت به تاثیرات آن در بروز بیماریهای قلبی و عروقی آگاه نیستند.

رضا ملک زاده، مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی عروقی در ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، درباب افزایش فشار خون در بزرگسالان و عدم آگاهی مبتلایان به این بیماری اظهار داشت: فشار خون بالا، یکی از با اهمیت ترین عوامل خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی و نارسایی مزمن کلیوی و همین طور از عوامل اصلی مرگ های زودرس است و سهم قابل توجهی از بار بیماریها را به خود مختص کرده است.
مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی_ عروقی در ایران اضافه کرد: با استناد به مطالعه بررسی روند فشار خون بالا در جهان که با مشارکت شمار زیادی از پژوهشگران کشورهای مختلف همچون ۸۵ پژوهشگر ایرانی و برمبنای داده های در رابطه با عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی ۱۱۷۳ مطالعه در ۱۸۵ کشور جهان با ۱۰۴ میلیون شرکت کننده ۳۰ تا ۷۹ سال مبتلا به فشار خون بالا انجام شده است و متأسفانه ۱.۲ میلیارد نفر در جهان به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستند و سالانه ۱۰ میلیون مرگ و ۲۰۰ میلیون مورد ناتوانی ناشی از بیماری فشار خون بالا در بزرگسالان رخ می دهد.
وی با اعلان اینکه شمار مبتلایان فشار خون بالا در جهان طی سه دهه گذشته بیش از دو برابر شده است بیان کرد: میزان شیوع فشار خون بالا در بزرگسالان ایران (افراد بالای ۵۰ سال) به ۴۲ درصد رسیده که شیوع آن در میان زنان بزرگسال ایرانی ۴۷ درصد و در میان مردان بزرگسال ۳۸ درصد است.
ملک زاده، با اشاره به میزان شیوع فشار خون بالا در زنان بزرگسالان ۳۰ تا ۷۹ سال جهان تا ۳۱ درصد و در مردان تا ۳۴ درصد عنوان کرد: روند شیوع فشار خون بالا در کشورهای پردرآمد جهان رو به کاهش و در کشورهای کم درآمد رو به افزایش است.
مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی_ عروقی اظهار نمود: با وجود افزایش مداوم شمار مبتلایان به فشار خون بالا در جهان به سبب تشدید عوامل خطر، عدم درمان و کنترل بیماری، رشد جمعیت و پیر شدن جمعیت اما، روند درمان و کنترل فشار خون در اقتصادهای نوظهور و برخی کشورها همچون ایران، رو به بهبود بوده است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اعلان اینکه نیمی از جمعیت ایران با رسیدن به سن ۵۵ سالگی مبتلا به فشار خون بالا اضافه کرد: بیشترین میزان شیوع فشار خون بالا در میان گروه های مختلف سنی ایران را به ترتیب مربوط به افراد ۶۰ سال و بالاتر (۶۲ درصد)، ۵۰ تا ۵۹ سال (۵۰ درصد) و ۴۰ تا ۴۹ سال (۳۲ درصد) است همین طور شیوع فشار خون بالا در افراد دارای اضافه وزن و چاقی، مبتلایان به بیماریهای قلبی عروقی، مبتلایان دیابت، افراد دارای سابقه مصرف سیگار، افراد بی سواد یا کم سواد، دارای وضعیت اقتصادی ضعیف و جمعیت روستایی در مقایسه با جمعیت شهری بیشتر است.
بی خبری نیمی از مبتلایان فشار خون بالا از ابتلای به بیماری
وی با اشاره به این که فشار خون بالا، بعنوان یک بیماری قلبی عروقی و همین طور عامل خطر سکته های قلبی و مغزی، کاملاً قابل پیشگیری و کنترل است، نخستین گام برای درمان و کنترل بیماری فشار خون بالا را آگاهی افراد از ابتلاء به بیماری دانست و اظهار داشت: متأسفانه تنها ۴۷ درصد مبتلایان فشارخون بالا از بیماری خود با خبر هستند.
ملک زاده اضافه کرد: در بررسی بر روی دیگر کشورها نیز تقریباً همین نتایج حاصل شده است و ۴۱ درصد زنان و ۵۱ درصد مردان از ابتلای خود به فشار خون بالا بی خبرند؛ در ایران اما میزان آگاهی زنان، افراد مسن، افراد چاق یا دارای اضافه وزن و دارای سابقه مصرف سیگار از ابتلای به فشار خون بالا، بیشتر است.
فقط ۳۲ درصد افراد تحت درمان، موفق به کنترل فشار خون می شوند
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد: شیوع ۴۲ درصدی فشار خون بالا در میان زنان و مردان بزرگسال ایرانی در حالی است که تنها ۳۸ درصد مبتلایان آگاه از ابتلاء به فشار خون بالا، تحت درمان قرار گرفته اند و در میان افراد تحت درمان این بیماری هم، تنها ۳۲ درصد موفق به کنترل فشار خون بالا شده اند.
وی تصریح کرد: آمارهای مطالعه جدید جهانی هم نشان میدهد باوجود دسترسی ارزان و آسان به داروهای فشار خون، تنها ۵۰ درصد زنان و کمتر از ۴۰ درصد مردان مبتلا به فشار خون بالا تحت درمان قرار دارند و ۲۴ درصد زنان و ۱۹ درصد مردان مبتلا به فشار خون بالای تحت درمان، موفق به کنترل فشار خون در سال ۲۰۱۹ شده اند.
مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی در ایران، به شیوع فشار خون بالا در کودکان و نوجوانان ایرانی اشاره نمود و اظهار داشت: میزان شیوع فشار خون بالا در جمعیت کودکان و نوجوان دختر و پسر ۶ تا ۱۲ سال ایرانی، حدود ۹ درصد و میزان شیوع «پیش فشار خون بالا» حدود ۸ درصد است.
وی با اشاره به افزایش سهم فشار خون بالا در مرگ های قلبی عروقی از ۳ درصد به ۱۰ درصد طی سه دهه گذشته اظهار داشت: فشار خون بالا، طی سی سال گذشته، به شکل پایدار، جزو سه علت اصلی مرگ های قلبی عروقی در ایران است؛ به این آمار تأسف بار، باید سال های از دست رفته عمر ایرانیها به سبب ناتوانی ناشی بیماری فشار خون بالا را نیز افزود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار نمود: همچون عوامل ابتلای فرد به بیماری فشار خون بالا را سن بالای ۵۵ سال، پرخوری، بی تحرکی یا کم تحرکی، اضافه وزن و چاقی، چربی خون بالا، مصرف بالای نمک، مصرف الکل، رژیم غذایی نامناسب، منطقه محل سکونت، سبک زندگی، آلودگی هوا، استرس و فشارهای ناشی از آن، ژنتیک و برخی عوامل مؤثر در پروسه رشد جنین و دوران کودکی مؤثر دانست.
شیوع ۶۰ درصدی فشار خون بالا در افراد چاق
وی با اشاره به رابطه خطی شیوع فشار خون بالا با چاقی و اضافه وزن اظهار داشت: برمبنای مطالعات جهانی شیوع فشار خون بالا در جمعیت چاق جهان بیش از ۶۰ درصد است و این درحالی ست که افراد چاق مبتلا به فشار خون بالا بیش از سایرین به بیماریهای قلبی عروقی و مرگ های زودرس ناشی از این بیماریها گرفتار شده و «مقاومت در مقابل درمان دارویی فشار خون بالا» در افراد چاق بیشتر است. همین طور در بیماری کووید -۱۹ نیز، چاقی عامل خطر تشدید بیماری یا مرگ بشمار می رود.
وی به شیوع فشار خون بالا با چاقی در ایران اشاره نمود و اضافه کرد: شیوع فشار خون بالا در میان افراد با شاخص توده بدنی طبیعی، ۳۳ درصد، در افراد دارای اضافه وزن ۴۵ درصد و در افراد مبتلا به چاقی ۵۶ درصد و حاکی از ارتباط بسیار زیاد چاقی و اضافه وزن با ابتلاء به فشار خون بالاست.
ملک زاده، همین طور نسبت به روند فزاینده پرخوری، چاقی و کم تحرکی در ایران و تأثیر بالای آن در افزایش شیوع فشار خون بالا هشدار داد و عنوان کرد: ۷۰ درصد ایرانیها مبتلا به چاقی یا اضافه وزن
(۲۳ درصد چاق و ۴۷ درصد دارای اضافه وزن) هستند و چاقی و اضافه وزن در روستاهای ایران از شهرها پیشی گرفته است. همین طور از سال ۱۳۵۹ تا کنون، شمار افراد چاق در ایران ۵.۵ برابر و تعداد افراد دارای اضافه وزن، ۳.۵ شده است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار نمود: مصرف زیاد نمک نیز یکی از شایع ترین و با اهمیت ترین علل شیوع فشار خون بالا در افراد جوامع است و خطر مصرف نمک زیاد تا بدانجاست که حتی می تواند مستقل از فشار خون بالا، بر سلامت قلب و عروق تأثیر نامطلوب بگذارد.
به گفته این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ مصرف روزانه نمک در ایران ۱۱ گرم و بیش از دو برابر میانگین جهانی (۵ گرم) است. مصرف نمک تنها ۱۲ درصد ایرانیها در محدوده سالم قرار دارد. همین طور مصرف نمک در میان زنان ایرانی حدود سه برابر مردان است.
ملک زاده اشاره کرد: میانگین مصرف روزانه نمک در میان کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۲ سال ایرانی هم بالا و حدود ۱۰ گرم (۱۱ گرم در روستا و ۱۰ گرم در شهرها) است.
کاهش ۲۵ درصدی مرگ های ناشی از سکته های قلبی و مغزی در ایران در صورت کنترل فشار خون
به گفته مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی در ایران، رهایی از «افزایش بار فشار خون بالا در ایران» نیازمند دو گام ساده و عملی است: همه بیماران، بهر دلیلی که به مطب ها مراجعه می کنند، از پزشک خود بخواهند که فشار خونشان را کنترل کند و متقابلاً، همه پزشکان نیز خودرا ملزم بدانند فشار خون تمام بیماران را فارغ از هر علتی که مراجعه نموده اند، اندازه گیری کنند تا این عامل خطر بیماریهای مرگبار در کشور ما تا حدود زیادی کنترل شود.
وی اظهار داشت: در صورت برداشته شدن این دو گام اساسی و کنترل فشار خون همه بیماران، شاهد کاهش ۲۵ درصدی مرگ های ناشی از سکته های قلبی و مغزی در ایران خواهیم بود!
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، فشار خون را یک بیماری خاموش و بی علامت و بنا بر این خطرناک و گاه مرگبار توصیف کرد و اظهار داشت: بی حالی و خستگی عمومی و نیز سردرد، دو نشانه شایع و مهم خطر فشار خون بالا است.
اندازه گیری فشار خون، از چه سنی و در چه فواصلی ضروری است؟
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد: همه افراد باید از سن ۳۵ سالگی فشار خون خودرا اندازه گیری کنند. اندازه گیری فشار خون باید هر ماه یا دست کم هر دو – سه ماه صورت گیرد و در این بین، افراد مشکوک به فشار خون بالا در نخستین فرصت به پزشک مراجعه نموده و تحت درمان قرار گیرند.
مجری مطالعه پیش گیری از بیماریهای قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی در ایران با بیان این که برمبنای گایدلاین جدید جهانی، فشار خون طبیعی، ۱۲ روی ۸ است و فشار خون بالاتر از این مقدار، غیرطبیعی است اشاره کرد: تعریف جدید فشار خون در گایدلاین جهانی، اهداف مهمی را برای پیشگیری اولیه و ثانویه فشار خون بالا همچون مرگ و ناتوانی زودرس ناشی از بیماریهای قلبی_ عروقی و سکته های قلبی و مغزی مدنظر قرار داده که بسیار مناسب می باشد پزشکان با گایدلاین جدید، فشار خون بالا را کنترل کنند.
درمان دارویی فشار خون بالا
به گفته وی در افراد دارای سابقه بیماریهای قلبی عروقی و فشار خون ۱۳۰ میلی متر جیوه، درمان دارویی پیشگیرانه لازم است و در افراد فاقد سابقه بیماریهای قلبی عروقی، اما دارای خطر ۱۰ درصدی بروز این بیماریها تا ۱۰ سال آینده که فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از ۱۳۰ میلی متر جیوه دارند، درمان دارویی بعنوان پیشگیری اولیه سفارش می شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره علت کنترل نشدن یا درمان ناقص فشار خون بالا در شمار زیادی از افراد حتی باخبر از ابتلاء به بیماری اشاره کرد: یکی از اشکالات موجود در درمان فشار خون، انجام ندادن اقدام لازم برای درمان، با وجود آگاهی از ابتلاست. مشکل دیگر، نقص در روند درمان است؛ بطوریکه داروها به درستی و کامل مصرف نمی شوند. بعنوان مثال، هر دارویی که ۸ ساعت در خون فرد باقی می ماند، ممکنست بنا به تشخیص پزشک معالج نیاز به دو بار مصرف در روز داشته باشد اما بیمار این دستور را رعایت نکرده باشد.
ملک زاده بیان کرد: احتمال ابتلاء به فشار خون بالا با افزایش سن، بیشتر می شود و بنا بر این ممکنست افراد مبتلا در سنین بالا نیاز به قرص های بیشتری داشته باشند یا قرص های خودرا با دستور پزشک، برای کنترل بهتر فشار خون تغییر دهند. اما آنچه بسیار مهمست تکمیل روند درمان و اطمینان از تحت کنترل بودن فشار خون است.
وی «درمان کامل» فشار خون را به اندازه شروع درمان و کنترل آن، ضروری دانست و اضافه کرد: عدم درمان کامل فشار خون در جمعیت بالایی از افراد آگاه از ابتلاء، در حالیست که اکنون داروهای درمان فشار خون باکیفیت بسیار مناسب و ارزان در کشور تولید می شوند و در دسترس هستند؛ به ویژه آنکه هم اکنون، داروهای ترکیبی فشار خون که حاوی دو نوع دارو در دوزهای مختلف هستند نیز در کشور تولید شده و تحت پوشش بیمه قرار دارند که اگر به درستی مصرف شوند می توانند به آسانی فشار خون را کنترل کرده و از سکته های قلبی و مغزی پیشگیری کنند.