۹۹ ۹ و نه دهم و فوج نوزادان نارس

رقم های نجومی برای رزرو اتاق عمل در ساعت ۰۹: ۰۹ تاریخ ۹۹.۹.۹؛ زایمان و زایش نوزادی نارس؛ باز هم تکرار تراژدی ˮتاریخ تولد لاکچریˮ…
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، تب تولدهای تقویمی در تاریخ های رُند چند سالی است که داغ و به دغدغه جدی برخی خانواده ها تبدیل شده؛ ۸۸.۸.۸ یا تاریخ هایی نظیر ۸۸.۱.۱ و ۹۹.۱.۱ و… همچون روزهایی هستند که عده زیادی تمایل دارند فرزند خویش را در این تاریخ و حتی در ساعتی مشخص به دنیا آورند و بهای گزافی هم بابت آن می پردازند؛ از هزینه های چند ده میلیونی گرفته تا تولد نوزادی ناقص الخلقه…
در هر حال تمایل به اینکه اتفاقات مهم زندگی مانند ازدواج، به دنیا آوردن فرزند و… در تاریخ های خاصی که از قضا تاریخ رُند خوانده می شوند، اتفاق افتد را چند سالی است که در کشور شاهدیم؛ تاریخ های انتخابی که به جز لاکچری بودن، عایدی دیگری برای مشتاقانش ندارد و حتی در مواردی می تواند صدمه رسان هم باشد؛ دستکاری تاریخ زایمان برای داشتن تاریخ تولد رُند یکی از همین صدمه ها است.
زایمان در تاریخ خاص و صف های زایمانی بیمارستانها در این تاریخها شاید بیشتر از ۱۰ سال است که اصطلاحا مد شده و البته واکنش های متخصصان و مسئولین زیادی را هم در پِی داشته؛ به صورتی که دکتر ایرج حریرچی_ معاون کل وزارت بهداشت پیش از این اعلام نموده بود که “متاسفانه در تاریخ های خاص و بعضی روزهای مناسبتی، آمار سزارین در کشور بنا به درخواست بعضی خانواده ها و اجابت بعضی متخصصین در بعضی بیمارستان های خصوصی به طرز قابل توجهی از چند 10 درصد حتی تا چند برابر بالا می رود.”
وی اعلام نموده بود که “دستکاری کردن تاریخ تولد، بیشترین ضربه را به نوزاد وارد می کند؛ چون که بیشترین رشد و تکامل مغزی در سه ماهه آخر حاملگی صورت می گیرد؛ این درحالیست که زایمان به روش سزارین معمولا یک هفته زودتر از موعد طبیعی آن است و نوزاد از یک هفته طلایی رشد مغزی و تکامل ریه محروم می شود و گاهی در معرض عفونت و نارسایی ریه قرار می گیرد.“
دکتر علیرضا رییسی_ معاون بهداشت وزارت بهداشت هم پیشتر تاکید کرده بود که” دستکاری در تاریخ زایمان ها، میزان بستری نوزاد درNICU و حتی مرگ نوزادان را افزایش می دهد و باید خانواده ها را از این کار منع نماییم.”

در حالی که گمان می رفت واکنش های منفی به این دستکاری در تاریخ تولد نوزادان، از علاقه مندی خانواده ها برای تولد فرزندشان در تاریخی خاص بکاهد، اما همچنان صف طولانی سزارین در تاریخ های رُند مشابه را شاهد می باشیم. در این میان موضوعی که به نظر می آید تنها اخطار پیرامون آن کافی نباشد و لازم باشد فرهنگسازی درمورد آن صورت گیرد، در ارتباط با بلاگرها و اینفلوئنسرهای اینستاگرامی است که ظاهرا هر یک به الگویی برای مخاطبانشان تبدیل گشته اند؛ کسانی که از آغاز دوره حاملگی و حتی قبل از آن از برنامه ریزیهایشان برای تولد فرزندشان در فلان جا و فلان تاریخ و… می گویند!
اما روی دیگر این سکه، افزایش آمار سزارین است؛ موضوعی که وزارت بهداشتی ها از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ تلاش در کاهش آن دارند چونکه معتقدند حجم خونی که مادر طی زایمان طبیعی از دست می دهد، حدودا نصف خونی است که در یک عمل جراحی سزارین از دست می رود. طول مدت بستری شدن و استراحت برای مادری که فرزندش را از راه زایمان طبیعی به دنیا آورده، بسیار کوتاه تر از مادری است که سزارین انجام داده و این قابلیت در بازگشت زود هنگام به کارهای روزمره از نظر روحی –روانی به مادر کمک می نماید. همینطور خطر بیهوشی در زایمان طبیعی مادر را تهدید نمی کند و نوزاد هم از داروهای بیهوشی که امکان دارد برای سلامتی او خطرناک باشد، در امان می ماند. از طرفی زایمان طبیعی به مادر و نوزاد اجازه می دهد در یک ساعت اول بعد از تولد که به ساعت طلایی مشهور است، با هم تماس داشته باشند و نوزاد از شیر آغوز که برای او بسیار مفید می باشد، تغذیه کند.

99.9.9 و ضرب الاجل وزارت بهداشت در اوج کرونا
جریان دستکاری های تاریخ تولد تا جایی پیش رفته است که به یکی از نگرانی های مهم وزارت بهداشت تبدیل گشته است؛ چونکه افزایش انجام تولدهای تقویمی به روش سزارین در خلال چند سال گذشته، برخلاف برنامه ها و سیاست های اجرایی وزارت بهداشت در حوزه ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین های الکتیو، است.
امسال و در بحران کرونا این نگرانیها افزایش یافته و بر همین مبنا هم در آستانه تاریخ 99.9.9 دکتر قاسم جان بابایی_معاون درمان وزارت بهداشت در ابلاغیه ای بررسی عملکرد بیمارستان ها و پزشکان در سزارین های تقویمی و برخورد با بیمارستان ها و پزشکان دارای سابقه آمار بالای سزارین مدیریت نشده را خواهان شده است.
در این ابلاغیه جان بابایی، تاکید کرده است: “چندین تاریخ مناسبتی و تقویمی امسال رصد شده است که متاسفانه نتایج آن حاکی از افزایش معنادار آمار سزارین های غیر ضرور توسط برخی از پزشکان و بیمارستان ها است.”

وی همینطور تاکید کرده که” عملکرد افزایش آماری سزارین های بیمارستان ها و پزشکان را در تاریخ 99.9.9 مورد بررسی دقیق قرار می گیرد و به مسئول فنی بیمارستان های دارای آمار نامتعارف تذکر مکتوب ابلاغ می شود. بیمارستان همینطور موظف است پزشکان متخصص زنان و زایمان با آمار افزایشی را به هیات انتظامی استان معرفی و گزارش اقدامات را ارائه نماید. معاونت درمان وزارت بهداشت اطلاعات ارسالی را با سایر داده های دریافتی از سامانه های در اختیار و اطلاعات بازدیدهای نظارتی حضوری را راستی آزمایی می کند و با بیمارستان ها و پزشکان دارای سابقه آمار بالای سزارین مدیریت نشده، مطابق با ضوابط و مقررات برخورد خواهد نمود.”

امسال اما 99.9.9 مقارن با روزهایی است که کرونا در کشور با روندی صعودی در حال افزایش می باشد و بیمارستان ها با مشکلاتی مانند کمبود تخت، اکسیژن و… دست و پنجه نرم می کنند؛ هرچند زایشگاه های گوناگونی وجود دارد که پذیرش کننده مبتلایان کرونا نیستند، اما در عین حال بیمارستان هایی هم وجود دارند که مبتلایان کرونا را در کنار سایر بیماران پذیرش می کنند و سوال اصلی این است که به دنیا آمدن نوزادان تاریخ لاکچری، سبب افزایش فشار و کار بیمارستان ها در این تاریخ می شود، یاخیر؟ عوارض این زایمانهای زودرس برای مادر و نوزاد چیست؟ در این شرایط کرونازده، خطری نوزادان نارس را تهدید می کند؟

عوارض زایمان زودرس برای مادر و نوزاد

در راستای تشریح عوارض دستکاری تاریخ زایمان، دکتر ناهید خداکرمی_رییس انجمن مامایی کشور به ایسنا می گوید: فرایند حاملگی یک فرایند فیزیولوژیک است که امکان دارد تا ۴۱ هفته به طول انجامد. گاهی اوقات هم اگر از ۳۸ تا ۴۰ هفته علایم تولد وجود داشته باشد، دال بر رسیدگی به زمان زایمان است که با درد زایمان همراه می شود.

وی با تکیه بر اینکه هیچ تولدی را نمی توان به تاخیر انداخت، اظهار نمود: هیچکس نمی تواند زمانی که فرمان تولد توسط مغز مادر صادر می شود جلوی آنرا بگیرد، پس برای دستکاری تاریخ تولد این امر شدنی نیست. اما، برای زودتر به دنیا آوردن نوزاد می توان به وسیله سزارین و برخی داروها تولد را زودتر انجام داد.

خداکرمی تصریح کرد: اگر این اتفاق بدون دلیل پزشکی و علمی صورت گیرد، ضرر آن به منظور زندگی آینده نوزاد بسیار زیاد است و برای مادر هم عوارض زیادی دارد. سفارش تمام محققین این است که یک مادر آگاه که به سلامت خود و فرزندش اهمیت می دهد، باید اجازه دهد خود بچه علامت تولد را بدهد و به صورت طبیعی به دنیا آید؛ مگر آنکه مشکل پزشکی متوجه مادر باشد.

تاریخ های لاکچری و یک فاجعه علمی

وی اضافه کرد: اینکه در کشور ما برخی تمایل دارند فرزندشان در تاریخ های لاکچری به دنیا بیاید یک فاجعه علمی است؛ چون یک پدر و مادر باید بهترین کارها را برای فرزندانشان انجام دهند. حال اگر بخواهند فرزند خویش را تنها به خاطر یک عدد، زودتر متولد کنند یعنی سلامت فرزند برایشان مهم نیست. آینده و سلامت کودک نباید به واسطه دستکاری تاریخ تولد تحت تأثیر قرار گیرد. از سوی دیگر سزارین زودرس بدون علایم زایمان می تواند آینده نوزاد را با بیماری گره بزند. بیماری های دیابت، آسم، بیش فعالی و… از عوارض زایمان زودرس برای فرزند است.

خداکرمی به عوارض سزارین زودرس برای مادر اشاره نمود و افزود: این احتمال به وجود می آید که مادر در زایمان بعدی گرفتار چسبندگی جفت شود، خونریزی های وحشتناکی تجربه کند، رحم از دست برود و… ازاین رو یک مادر فهمیده هیچگاه اجازه نخواهد داد که جز در تاریخ معینی که تیم درمان تشخیص می دهد، کودکش به دنیا آید.

وی درباره افزایش آمار زایمان در تاریخ های خاص، اضافه کرد: بنده آمار دقیق ندارم اما آنچه که از شواهد به دست می آید مبین آن است که تعداد زایمان ها در این تاریخ های خاص افزایش می یابد و این برای جامعه علمی کشور شایسته نیست و نشان داده است مداخلات ما در تولد بچه ها زیاد است. حتی یک ساعت زندگی داخل رحمی برای جنین با ارزش است و ما اجازه نداریم بدون دلیل پزشکی حتی برای یک یا دو روز بچه ای را زودتر به دنیا بیاوریم.
وی همینطور اظهار داشت: سزارین روش مفیدی است اما تنها برای ۱۵ درصد از مادران و نوزادانی که شاخص های خطری همچون تنگی لگن، دیابت و… برای زایمان طبیعی آنها وجود داشته باشد.

لزوم فرهنگسازی بیشتر در امر زایمان

دکتر فیروزه بلاش_متخصص زنان و زایمان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا هم در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به اینکه به کرات شاهد تقاضای مادر برای زایمان در تاریخ های خاص بوده است، اظهار داشت: متاسفانه چند وقتی است که حواشی زایمان برای عده ای از اصل آن مهم تر شده است؛ یعنی سلامت خودشان و بچه در درجه دوم اولویت قرار می گیرد و حواشی همچون رُند شدن تاریخ تولد، انتخاب آتلیه عکاسی و… به دغدغه آنها بدل می شود.

وی اضافه کرد: هم اکنون تاریخ تولد بچه هم با چشم و هم چشمی همراه شده و رُند شدن تاریخ تولد اهمیت پیدا کرده است. از نظر فیزیولوژی حاملگی ۴۰ هفته کامل است و برای افرادی که لازم است سزارین صورت گیرد در هفته ۳۹ این اطمینان را داریم که تکامل ریه جنین صورت گرفته و سزارین را می توان انجام داد. البته در موارد خاص که مادر مشکل زمینه ای داشته باشد، شاید زایمان را زودتر انجام دهیم؛ اما در حالت عادی باید طول دوره حاملگی طی شود.

کامل نشدن ریه، مهمترین عارضه زایمان زودرس
وی شایع ترین عارضه زایمان زودرس را کامل نشدن بافت ریه نوزاد دانست و اظهار نمود: امکان دارد بچه در ظاهر مشکلی نداشته باشد اما اگر ریه تکامل نیافته باشد، مجبور به بستری کردن نوراد می شوند که این فرایند برای نوزاد پر دردسر و مشکل است.

این متخصص زنان و زایمان ادامه می دهد: وقتی نوزاد زودتر به دنیا می آید وزن کمتری هم خواهد داشت که این مورد هم در نگه داری بچه و یا عوارضی مانند زرد شدن اثرگذار خواهد بود. از طرفی امکان دارد در فرایند شیردهی نتواند ارتباط درستی با مادر برقرار کند و مجبور به استفاده از شیرخشک شود.

وی اضافه کرد: وقتی در تاریخ خاصی تعداد زایمان ها در بیمارستان ها افزایش می یابد؛ در حالیکه توان بیمارستان از نظر پرسنل، امکانات و… تغییری نکرده است، رسیدگی ها هم کاسته می شود و اتفاقات ناخوش آیند امکان دارد برای مادر پیش آید. وقتی در بیمارستانی که گنجایش ۱۰ تا سزارین در روز دارد تا ۲۵ سزارین صورت گیرد، امکان دارد رسیدگی کامل انجام نشود و یا اگر مادر گرفتار عارضه ای در حین یا بعد از زایمان شود، رسیدگی بموقع دریافت نکند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا با اعمال ممنوعیت انجام زایمان غیراورژانسی می توان از دستکاری تاریخ تولد جلوگیری کرد یا خیر؟، اظهار داشت: در این سال ها به کرات شاهد دور زدن محدودیت ها بوده ایم و همین مساله نشان داده است ما بیشتر نیازمند فرهنگسازی هستیم.
وی اظهار داشت: از سوی دیگر به نظر من در مبحث زایمان در تاریخ ۹۹/۹/۹ اندکی رسانه ها هم زیادی به آن پرداختند؛ عنوان تیترهایی مثل پیشگیری از زایمان در ۹۹/۹/۹ سبب افزایش حساسیت ها می شود و حتی کسانی هم به این مورد اهمیت نمی دهند، برایشان مهم می شود که در این تاریخ زایمان کنند. برخی هم نقش واسطه ای برای بردن بیمار به بیمارستان خاصی دارند که کسب سود می کنند؛ این در شرایطی است که ما هم بعنوان پزشک نمی توانیم اگر مادر حاملگی حتی با کمترین علایم به ما مراجعه نمود به او بکوییم برود و روز دیگری بیاید چون امکان دارد مشکلی او و فرزندش را تهدید کند.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، ۹۹/۹/۹ تاریخی است که مشتاقان بیشتری برای زایمان دارد. در این میان برخی معتقدند در این تاریخ باید ممنوعیت سزارین انتخابی صورت گیرد یعنی تنها سزارین های اورژانسی و زایمان های طبیعی در این روز صورت گیرد و عده ای هم معتقدند باید چاره ای اندیشید و حتی برخی محدودیتها در صدور شناسنامه برای این تاریخ در نظر گرفته شود تا اشتیاق نسبت به زایمان در این روز و عوارض آن برای مادر و نوزاد بخصوص در بحران کرونا، کاهش پیدا کند. حال باید دید با وجود هشدارهای متخصصان و همینطور ضرب الاجل وزارت بهداشت به متخصصان زنان و بیمارستان ها در پیشگیری از افزایش آمار سزارین انتخابی در این تاریخ، روند زایمانها در این روز چگونه خواهد بود؟