ضرورت توجه به برنامه شیر مدارس؛ نیازهای تغذیه ای دانش آموزان با خوردن شیر تامین می شود

یسکافه: در بعضی کشورها برنامه شیر مدارس به بیش از ۱۲۰ سال می رسد و هدف اصلی آن نیز تغذیه کودکان و نوجوانان با شیر بعنوان کامل ترین غذا همه نیازهای تغذیه ای یک فرد را تامین می کند.
به گزارش یسکافه به نقل از انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اظهار داشت: در صورتیکه مصرف شیر در مدارس فرهنگ سازی نشود، شاهد خطرات جبران ناپذیری خواهیم شد. وحید مفید اضافه کرد: شیر مدرسه از دیرباز به صورت حرکت جهانی در بسیاری کشورها در برنامه مدارس قرار گرفته است. چونکه کودکان در سنین رشد هستند و بیشترین نیاز را به مواد مغذی، ویتامین ها، پروتئین ها و کلسیم دارند. وی افزود: اصرار به مصرف شیر مدرسه، فرهنگ سازی مصرف شیر در میان دانش آموزان است. در برنامه های جهانی تاکید شده تا مصرف شیر دانش آموزان در کنار معلم شأن باشد تا فرهنگ سازی شود. چونکه بطور معمول الگوی دانش آموز در مدرسه معلم وی می باشد و هر کاری که معلم انجام دهد، دانش آموز نیز همان کار را انجام می دهد. بدین سبب سفارش می شود تا حتما سر کلاس و با حضور معلمان شیر مصرف شود. استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اعلان اینکه در ایران طی سالیان متمادی مصرف شیر در مدرسه در چارچوب طرح «شیر مدرسه» انجام شده است، بیان داشت: پس از هدفمندی یارانه ها، تامین اعتبار و بودجه شیر مدرسه تخصیص نیافت و این طرح از برنامه ها خارج شد که بدون شک به وضعیت تغذیه ای در کشور آزار وارد می نماید. مفید درباره افزایش قیمت شیر در ایران گفت: این افزایش قیمت در سرانه مصرف شیر و لبنیات در خانواده ها می تواند تأثیرگذار باشد و این در حالیست که تثبیت قیمت شیر در خیلی از کشورهای اروپایی که اقتصاد بازار آزاد نیز دارند، در دستور کار دولت ها قرار دارد به شکلی که بطور غیر مستقیم شرایطی ایجاد می شود که این محصولات لبنی که از اقلام اساسی مصرف خانوارها است، با قیمت مناسب به دست مردم کشورها برسد. وی ادامه داد: در ایران برمبنای اطلاعات ارائه شده از دامداران، به سبب نوساناتی که در تامین ارز نهادهای دامی وجود داشته است، قیمت تمام شده شیر خام بالا رفته است و وقتی قیمت تمام شده شیر بالا رود و شیر خام با قیمت بالاتر به کارخانه ها تحویل گردد، قیمت محصولات نیز بالا می رود. استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اشاره کرد: هم اکنون مشکلی که به وجود آمده باوجود قیمت مصوب اعلام شده برای شیر خام، کارخانه های لبنی به ناچار شیر را بالاتر از قیمت اعلام شده خریداری می کنند که نتیجه آن ایجاد چالش های جدی در این صنعت و به دنبال آن خطرات جبران ناپذیری برای سلامت عمومی خواهد بود. مفید در ادامه به مصرف شیر دانش آموزان در دوران کرونا که کلاس های خودرا به صورت مجازی می گذرانند، اشاره نمود و گفت: دولتمردان می توانند برنامه مصرف شیر در کنار خانواده را در نظر داشته باشند. وی با اعلان اینکه در موج سوم کرونا متخصصین سفارش می کنند تا سیستم بدنی مردم تقویت شود، اظهار داشت: افراد سالم و با سیستم ایمنی مناسب، در صورت ابتلاء به کرونا با یک دوره استراحت بهبود پیدا می کنند. و پس با تغذیه مناسب می توانیم از پیش زمینه های مقابله با کرونا را فراهم نماییم. استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خواهان تامین شرایط مناسب برای مصرف شیر شد تا تأثیری در سرانه مصرف نداشته باشیم. چونکه هم اکنون سرانه مصرف شیر در کشور نصف سرانه سفارش شده توسط متخصصین است. وی اشاره کرد: بدین سبب باید فکری اندیشیده شود تا بتوانیم شیر و لبنیات را با شرایط مطلوب و مناسب برای مردم تامین نماییم که تأثیری در سرانه مصرف شأن نداشته باشد. جلال الدین میرزای رزاز سرپرست انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور اظهار داشت: در حوزه لبنیات به خصوص شیر ثابت شده که این مواد غذایی بر سلامت افراد مؤثر است و به رغم اینکه برخی در حوزه طب سنتی ورود پیدا کردند و مردم را از مصرف لبنیات همچون شیر، ماست و سایر فرآورده های لبنی منع می کنند، این مورد به لحاظ علمی ثابت شده است. وی ادامه داد: میزان مصرف سالیانه هر نفر ایرانی از شیر و لبنیات بین ۶۵ تا ۷۰ لیتر و این آمار در کشورهای توسعه یافته حدود ۲۰۰ لیتر است. رزاز بیان داشت: افرادی که شیر و لبنیات مصرف می کنند دیرتر به پوکی استخوان مبتلا می شوند و به لحاظ مصرف نوع چربی که در لبنیات است نه فقط برای سلامتی مضر نمی باشد بلکه تحقیقاتی داریم که نشان داده این چربی لبنیات که حداکثر می تواند ۳ درصد در شیر باشد، کمک کننده است و خاصیت های ضدالتهابی، تومور و سرطانی به اثبات رسیده که بعنوان عامل پیشگیری کننده از بیماری است و افرادی که گرفتار بیماری هستند، بیماری شأن کند می شود. تقویت شاخص سلامتی جامعه در ادامه یک کارشناس صنعت شیر درباره شیر مدرسه اعلام نمود: شیر بعنوان کامل ترین غذای طبیعی، همیشه مورد توجه بشر بوده است. این در حالیست که شواهد تاریخی حداقل از شش هزار سال قبل، نشانه های قابل انکار استفاده برنامه ریزی شده از شیر را نشان می دهند. حسن چمنی با بیان این مطلب اظهار داشت: در عصر حاضر بخش مهمی از هرم های غذایی تأیید شده توسط سازمان های غذا و داروی کشورها و نیز سازمان های بین المللی نظیر WHOو FAO به شیر و فرآورده های آن اختصاص دارد. بی گمان یکی از برنامه های مهم، تأثیرگذار و گسترده در مورد ترویج مصرف شیر، طرح توزیع شیر در مدارس است که در بعضی از کشورها سابقه ای به درازای یک قرن دارد. نیوزیلند از سال ۱۹۳۷ میلادی و ژاپن از سال ۱۹۴۶ به صورت جدی طرح شیر مدرسه را در دستور کار قرار داده و بطور مستمر آنرا دنبال کرده اند. وی ادامه داد: هم اکنون حدود صد کشور جهان از فقیرترین کشورها تا کشورهای برخوردار آسیایی، اروپایی غربی و آمریکای شمالی طرح شیر مدرسه را دنبال می کنند. از حدود سه دهه قبل سازمان غذا و کشاورزی (FAO) مسؤلیت هماهنگی برنامه های در رابطه با شیر مدرسه را در سطح جهان برعهده دارد و به مناسبت روز جهانی شیر مدرسه هر سال برنامه های متنوعی در کشورها انجام می شود. این کارشناس صنعت شیر با اعلان اینکه سابقه توزیع شیر مدرسه در ایران نیز به سال ۱۳۳۶ می رسد، بیان داشت: زمانی که نخستین کارخانه صنعتی تولید شیر سالم کشور با کمک مستقیم یونیسف برای تغذیه کودکان مناطق محروم کشور در تهران افتتاح شد. بعد از آن در دهه ۵۰ تغذیه رایگان در مدارس ایران شروع شد که شیر در کنار میوه و حبوبات بین دانش آموزان توزیع می شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۷۹ برای نخستین بار طرح شیر مدرسه به صورت آزمایشی آغاز و در سال های بعد به همه کشور و مقاطع تحصیلی تعمیم داده شد. هدف طرح توزیع شیر مدرسه چمنی طرح شیر مدرسه را شامل دو هدف دانست و اظهار داشت: نخستین هدف ایجاد عادت و رفتار ماندگار در کودکان برای استمرار مصرف شیر از کودکی تا بزرگسالی و سالمندی است. دومین هدف اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی موردنیاز رشد کودکان خصوصاً کفایت دریافت کلسیم است که در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژه ای برخوردارست. وی اشاره کرد: همه می دانیم که رشد طولی تا سن سی سالگی اتفاق می افتد و بعد از آن رشد طولی متوقف و بطور معمول رشد عرضی شروع می شود. کلسیم نقش تعیین کننده ای در استواری و سلامتی استخوان ها و دندان ها دارد و جذب آن تنها تا حدود سی سالگی اتفاق می افتد. این کارشناس صنعت شیر باب بیان اینکه جذب کلسیم در سنین ۸ تا ۱۸ سالگی چند برابر سایر سنین است، گفت: استخوان ها بانک کلسیم بدن هستند و علاوه بر نیازهای ساختمانی، تامین کننده کلسیم موردنیاز مغز در طول حیات انسان هستند. کلسیم، ماشین انتقال فرامین مغز به قسمت های مختلف بدن است و بنا بر این مغز، مهمترین و بزرگترین مصرف کننده کلسیم است. چمنی اظهار داشت: بدین جهت افزایش ضریب تراکم استخوان برای جلوگیری از اختلالات مختلف و خصوصاً پوکی استخوان بسیار مهم می باشد. از طرف دیگر میزان نیاز روزانه به کلسیم بالا است و این میزان جز از مسیر مصرف کافی و مستمر شیر و فرآورده های آن تامین نمی گردد. این توضیحات به خوبی گویای اهمیت توجه به شیر به مدرسه است. وی با اشاره به اینکه تغذیه مناسب کودکان در بعضی کشورها نتایج بسیار مثبتی را نشان می دهد، بیان داشت: گزارشی که در آوریل ۲۰۱۹ از طرف وزارت آموزش و پرورش، ورزش و علوم ژاپن منتشر گردید نشان میدهد متوسط وزن کودکان ۶ ساله ژاپنی از سال ۱۹۵۵ تابحال به میزان ده کیلو و متوسط قد آنها به میزان ۱۳ سانتی متر افزایش یافته است. در سه برنامه مختلف روزانه دانش آموزان ژاپن، شیر پای ثابت و هر روزه است. این کارشناس صنعت شیر اظهار داشت: اتحادیه اروپا در سال قبل ۱۰۵ میلیون یورو برای توزیع شیر و فرآورده های شیری بین دانش آموزان اتحادیه اروپا مختص کرده است. در کانادا به کمک دامداران و صنعت شیر آن کشور سازمانی برای آموزش و تشویق هر چه بیشتر کودکان برای مصرف کافی شیر و فرآورده های آن تأسیس شده است. این موارد فقط گوشه ای از کوشش های منسجم بین المللی برای ارتقای شاخص سلامتی این جوامع بوسیله افزایش سرانه مصرف شیر است. چمنی با اعلان اینکه اجرای طرح شیر مدرسه در ایران با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است، گفت: مهمترین دلیل آن عدم تخصیص بودجه های مصوب این طرح بوده است. تجربیات بین المللی نشان میدهد که اعتبار طرح شیر مدرسه از سه طریق دولت ها، خانواده ها و زنجیره های در رابطه با صنعت شیر تامین می شود. در بعضی از مناطق سازمان های مردم نهاد و خیریه نیز در این امر مشارکت می کنند. وی اظهار داشت: در ایران متولی برنامه شیر مدرسه دولت می باشد و اگر ناتوان از تامین بودجه باشد، طرح متوقف می شود. اهمیت مصرف شیر در ارتقای شاخص سلامتی، ایمنی بدن، طول عمر همراه با سلامتی و کارآمدی، افزایش بهره هوشی، سلامت دندان ها و استواری استخوان ها به اندازه ای است که در صورت فرهنگ سازی مناسب بخش های دیگر اجتماعی و خصوصاً خانواده ها در این کار سهم خواهند داشت. این کارشناس صنعت شیر در ادامه اضافه کرد: خوشبختانه صنایع لبنی در گذشته همراهی مناسبی با این طرح داشته اند و در صورت وجود حساسیت در وزارت بهداشت و آموزش و پرورش، می توان به راه اندازی و تداوم طرح شیر مدرسه امیدوار بود. شیر مدرسه، عادلانه ترین، سالم ترین و در عین حال مؤثرترین یارانه ای است که دولت می تواند به مردم پرداخت کند. سکوت دولت و خانواده ها در اجرای این طرح، زینه های سنگین درمان و از کار افتادگی زودرس را به جامعه ما تحمیل می کند، جامعه ای که به سرعت به قله سالمندی نزدیک می شود.

منبع: yescafe.ir