تاثیر اعتیاد به شکر روی مغز؛ شکر برای مغز حکم ماده مخدر دارد!

یسکافه: یک مطالعه جدید نشان داده است که قند، درست مثل داروهای اعتیاد آور بر سامانه پاداش مغز تأثیر می گذارد.
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، تحقیقات زیادی به ایجاد یک تصویر روشن از رابطه بین قند و سامانه پاداش مغز کمک کرده است، بااینکه هنوز شکاف های زیادی برای پر شدن وجود دارد.
حالا دانشمندان دانمارکی با انجام آزمایشاتی روی خوک ها و توجه به اینکه چرا مدار پاداش مغز پس از مصرف شیرینی جات روشن می شود، در مورد چگونگی تغییر شکل شیمیایی مغز به اطلاعات بیشتری دست یافته اند.
این تحقیق توسط دانشمندان دانشگاه “آرهوس”(Aarhus) دانمارک انجام شده است. پژوهشگران می گویند استفاده از خوک ها بجای مدلهای معمولی حیوانات برای پیشرفت درک آنها از ارتباط بین مصرف قند با مغز انجام شده است.
این تحقیق همین طور برای جلوگیری از طیف وسیعی از شاخصهای دیگر مانند بازی های ویدئویی، رابطه جنسی، روابط عاشقانه یا مواد غذایی دیگری که می خوریم که می توانند سامانه پاداش مغز را فعال کرده و موجب نوسانات شدید شوند، مفید بود.
سامانه پاداش مغز(Reward system) سامانه پیام رسانی ویژه مغز است که بدن را از برطرف شدن نیازهایش آگاه می کند.
“مایکل وینتردال” سرپرست این مطالعه می گوید: خوک جایگزین مناسبی است، برای اینکه مغز این حیوان پیچیده تر از مغز جوندگان است و بیشتر شبیه به مغز انسان است و برای تصویربرداری از ساختارهای عمیق مغز با استفاده از اسکنر مغز انسان به اندازه کافی بزرگ است. مطالعه ما روی خوک ها، یک مجموعه کنترل شده را ارائه داد که تنها متغیر آن وجود یا عدم وجود قند در رژیم غذایی است.
آزمایشات بر روی هفت خوک انجام شد که طی یک دوره ۱۲ روزه روزانه دو لیتر آب شکر می خوردند. دانشمندان پیش از روز اول، پس از روز اول و پس از روز دوازدهم از مغز این خوک ها تصویربرداری کردند تا هرگونه تغییر را مشاهده کنند.
“وینتردال” می گوید: بعد از گذشت ۱۲ روز از مصرف قند، ما شاهد تغییرات اساسی در سامانه های ترشح دوپامین و مواد مخدر گونه در مغز آنها بودیم. در حقیقت، سامانه پاداش مغز یا سامانه اعتیاد که قسمتی از شیمی مغز است که با رفاه و لذت هم راه است، بعد از نخستین نوشیدن آب و شکر فعال شد.
این مطالعه یافته های مطالعات قبلی را در مورد ارتباط مصرف قند و انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین که مغز در پاسخ به مصرف داروهای اعتیاد آور مانند کوکائین ترشح می کند، تایید نمود.
میزان تأثیر قند بر روی این نوع مدارهای مغزی به اثرات داروهای اعتیاد آور تشبیه شده بود و دانشمندان در این مطالعه با تجزیه و تحلیل مغز خوک به نتیجه مشابهی رسیدند.
گوینتردال” می گوید: اگر شکر بتواند تنها پس از ۱۲ روز سامانه پاداش مغز را تغییر دهد، همانطور که در خوک ها دیدیم، می توان فهمید که چرا محرک های طبیعی مانند یادگیری یا تعامل اجتماعی به پس زمینه رانده می شوند و با محرک های مصنوعی نظیر قند و موارد دیگر جایگزین می شوند.
وی ادامه داد: همه ما به دنبال دسترسی و ترشح سریع دوپامین هستیم و اگر چیزی زودتر ما را به هدفمان برساند، آنرا انتخاب می نماییم.
سامانه پاداش مغز(Reward system) سامانه پیام رسانی ویژه مغز است که بدن را از برطرف شدن نیازهایش آگاه می کند. هر رویداد بیرونی یا تجربه ای با اتفاق هایی در مغز ما هم راه است. احساس لذت نیز یکی از اتفاق هایی است که ما هر روزه آنرا تجربه می نماییم. هنگامی که با دیدن دوستی احساس شادی می نماییم، در مسابقه ای پیروز می شویم یا حتی داروی لذت بخشی را مصرف می نماییم، مغز ما واکنش خاصی از خود نشان میدهد. این احساس لذت و پاداش با تغییراتی در مغز هم راه است.
سامانه پاداش به گروهی از ساختارهای مغزی اشاره دارد که در مقابل محرک های تقویت کننده یا لذت بخش نظیر مواد مخدر و داروهای اعتیاد آور فعال می شوند. هنگامی که افراد در معرض محرکی لذت بخش قرار می گیرند، مغز آغاز به افزایش آزادسازی نُرُترنسمیتر(پیام آور عصبی) دوپامین می کند و فعالیت مناطق مغزی در رابطه با دوپامین افزایش می یابد.
مسیر دوپامینی مزولیمبیک مهم ترین منطقه مغری در رابطه با لذت و پاداش است. این مسیر، ناحیه تگمنتوم شکمی را به هسته های آکامبنس متصل می کند. سامانه پاداش مغز مسئولیت تحریک (برای مثال خواستن، میل و تمایل به پاداش)، یادگیری مشارکتی (در درجه اول تقویت مثبت و شرطی شدن کلاسیک) و احساس مثبت، به خصوص برای حالت هایی که لذت را بعنوان یک مؤلفهٔ اصلی می شناسند، برای مثال شادی، سرخوشی و اشتیاق را بر عهده دارد.
پاداش یک خاصیت جذاب از یک محرک است که یک رفتار اعتیادآور را در فرد القا می کند. یک بررسی در زمینه علوم اعصاب، محرک مربوط به پاداش را به صورت روبرو توصیف کرده است: هر محرک، جسم، رویداد، فعالیت یا وضعیتی که پتانسیل ایجاد رویکرد و مصرف آنرا دارد، تعریف یک پاداش است.
در شرطی شدن فعال، محرک پاداش بعنوان یک تقویت کننده مثبت عمل می کند، هرچند عکس این مساله نیز صادق است، یعنی تقویت کننده های مثبت نیز پاداش محسوب می شوند.
پاداش های اولیه، دسته ای از محرک های پاداش هستند که به بقای موجودات و فرزندان آنها (فرگشت) کمک می کنند و شامل پاداش های هوموستاتیک (برای مثال غذای خوشمزه) و پاداش های وابسته به تولید مثل (مانند آمیزش جنسی یا مراقبت والدین) می شوند. پاداش های ذاتی، پاداش های بی قید و شرطی هستند که برای ما جذاب و تحریک کننده هستند، برای اینکه ذاتاً لذت بخش هستند. پاداش های بیرونی (برای مثال پول یا دیدن برد تیم مورد علاقه) پاداش های شرطی هستند که رفتار جذاب و تحریک کننده ای دارند، اما ذاتاً لذت بخش نیستند. در واقع پاداش های بیرونی پس از شرطی شدن کلاسیک با پاداش های ذاتی احساس لذت را در فرد به وجود می آورند، برای مثال محرک پول بعنوان یک پاداش بیرونی، از توانایی برای برقراری امکانات برای فرزندان که یک پاداش ذاتی است، استخراج می شود.
بقای موجودات زنده به معنای حداکثر کردن ارتباطشان با محرک های مفید و به حداقل رساندن ارتباط با محرک های مضر است. شناخت پاداش های گوناگون سبب بیشتر شدن احتمال زنده ماندن و تولیدمثل با استفاده از تکنیک هایی همچون یادگیری مشارکتی می شود. بدین سبب پاداش یک مکانیسم برای کمک کردن به افزایش آمادگی و سازگاری موجودات با محیط اطراف است.
این مطالعه در مجله Science Reports انتشار یافته است.

منبع: یسکافه