نقش تغذیه صحیح بر سطح یادگیری دانش آموزان در مدارس

به گزارش یسکافه مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار داشت: کودکان باید هر ۴ تا ۶ ساعت برای نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، غذا میل کنند تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، دکتر زهرا عبداللهی، به مناسبت بازگشایی مدارس در مورد سفارش های تغذیه ای دانش آموزان در مدارس، با تاکید بر اهمیت صرف صبحانه، اظهار نمود: مطالعات اخیر نشان داده که تغذیه صحیح بر قدرت یادگیری کودکان موثر است و عدم صرف صبحانه می تواند اثرات منفی بر یادگیری آنها داشته باشد. در شرایط ناشتایی کوتاه مدت، مکانیسم هموستاتیک، گلوکز خون را در سطح ثابت نگه می دارد که بر عملکرد طبیعی مغز صدمه ای وارد نشود. اگر مدت زمان ناشتایی طولانی تر باشد، نگهداری قند خون در سطحی کــه مغز قادر به فعالیت طبیعی خود باشد، مختل شده و یادگیری و تمرکز حواس کمتر می شود. مطالعات مختلف نشان داده است که افزایش نسبی قند خون باعث بهبود عملکرد مغز و یادگیری کودکان سنین مدرسه می شود.

وی در مورد نکاتی که می تواند به افزایش اشتهای کودکان برای صرف صبحانه موثر باشد، بیان کرد: به جهت اینکه کودکان سنین مدرسه اشتهای کافی برای صرف وعده صبحانه داشته باشند، رعایت نکاتی ضروری می باشد، همچون اینکه شام در ساعات ابتدای شب صرف شده و تا حد امکان کودکان شب در ساعت معین و ترجیحا زود بخوابند، بامداد زودتر بیدار شده و بعد از شستن دست و صورت، کمی نرمش کنند تا برای صرف صبحانه اشتها پیدا کنند و در نهایت اینکه والدین صبحانه را بعنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کنند و همگی به دور یک سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای کودکان باشند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در مورد صرف میان وعده ها در مدرسه، تصریح کرد: کودکان سنین مدرسه علاوه بر سه وعده غذای اصلی به دو میان وعده در بامداد و عصر نیاز دارند.

وی ادامه داد: در این سنین، کودکان باید هر ۴ تا ۶ ساعت برای نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، غذا میل کنند تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند. در این سنین، کبد که وظیفه ذخیره سازی گلوکز به صورت گلیکوژن و آزادسازی آن به خون در مواقع ضروری را بر عهده دارد؛ تنها برای حدود چهار ساعت می تواند گلیکوژن ذخیره کند. بنابراین، کودکان به خوردن غذا در وعده های بیشتری نیاز دارند و باید در روز دو میان وعده مصرف کنند.

ضرورت صرف دو میان وعده در روز برای کودکان سنین مدرسه

عبداللهی به نمونه هایی از میان وعده های مغذی قابل مصرف در مدارس و زنگ تفریح اشاره نمود و اظهار داشت: میوه های خشک شامل انجیر خشک، توت خشک، برگه هلو و نخودچی و کشمش، گندم برشته، برنجک، عدس برشته شده و انواع مغزها و دانه ها از نوع کم نمک، انواع میوه ها شامل سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، گلابی، سبزی ها شامل هویج، خیار، انواع لقمه های خانگی مانند نان و پنیر و گردو و نان و تخم مرغ، انواع کوکو و کتلت، نان و حلوا شکری، نان و پنیر و خرما، شیر و فرآورده های آن همچون میان وعده های مفید قابل استفاده در مدارس است.

وی بیان کرد: متاسفانه بعضی از تنقلات تجاری مانند انواع پفک و چیپس به صورت بی رویه توسط کودکان و دانش آموزان مصرف می شود. خوردن پفک به خصوص پیش از وعده های غذایی، به علت ایجاد سیری کاذب کودکان را از خوردن وعده های اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز برای رشد را تامین کند، باز می دارد. از جانب دیگر نمک زیاد این مواد، ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت می دهد. انواع چیپس ها علاوه بر شور بودن، به علت چربی زیادی که دارند باعث چاقی بی رویه کودکان می شوند. مطالعات گوناگونی رابطه بین خوردن مواد شور در کودکی و افزایش فشار خون در دوران بزرگسالی را به اثبات رسانده است.

حدود ۲۰ درصد دانش آموزان گرفتار اضافه وزن و چاقی هستند

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به اینکه نوشیدن بی رویه نوشابه های گازدار و آب میوه های پاکتی که دارای قند افزوده هستند، باعث اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان می شود، خاطرنشان کرد: بررسی های انجام شده توسط وزارت بهداشت از آن حکایت می کند که حدود ۲۰ درصد دانش آموزان گرفتار اضافه وزن و چاقی هستند و یا چاقی شکمی دارند و روند چاقی در دانش آموزان رو به افزایش است. ازاین رو نوع تغذیه دانش آموزان در مدرسه و اقلام غذایی که در بوفه های مدارس عرضه می شود، برای حفظ سلامت و کنترل وزن دانش آموزان بسیار مهم می باشد.

وی اظهار داشت: چاقی در دوره کودکی و نوجوانی می تواند منجر به چاقی دوران بزرگسالی شده و زمینه را برای مبتلا شدن به کبد چرب، اختلال قند خون، دیابت و فشارخون بالا، فراهم آورد.

بازنگری و ابلاغ سالانه دستورالعمل اقلام غذایی مجاز و غیرمجاز در بوفه های مدارس

عبداللهی اظهار نمود: دفتر بهبود تغذیه جامعه هر سال با همکاری آموزش و پرورش، دستورالعمل اقلام غذایی مجاز و غیرمجاز در بوفه های مدارس را بازبینی کرده و به مدارس کشور ابلاغ می شود. کلیه مدارس موظفند مطابق با این دستورالعمل نسبت به عرضه اقلام غذایی در بوفه های مدارس اقدام نمایند. بر طبق این دستورالعمل، عرضه فست فود ها مانند، سوسیس و کالباس و پیتزا، نوشابه های گازدار و انواع چیپس و پفک، ممنوع می باشد.

نقش کلیدی والدین در نهادینه سازی رفتار غذایی مناسب

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت عنوان کرد: هدف از اجرای دستورالعمل بوفه مدرسه، علاوه بر حفظ سلامت دانش آموزان، فرهنگسازی و ترویج فرهنگ غذایی درست در میان دانش آموزان است. بنابراین، لازم است والدین هم در منزل با رعایت اصول تغذیه صحیح، رفتارهای غذایی مناسب را در کودکان خود تقویت نمایند و بعنوان میان وعده، خوراکی هایی برای کودک خود تهیه کنند که علاوه بر مغذی بودن، کم نمک، کم چرب و کم شیرین باشد و انواع ساندویچ های سوسیس و کالباس و سایر فست فودها را بعنوان میان وعده در کیف کودکشان قرار ندهند.

بنابراعلام وبدا، عبداللهی با اشاره به اینکه تهیه یک لقمه سالم، یک عدد میوه، یک پاکت شیر، انواع خشکبار و برگه ها و تنقلات سنتی، خوراکی های سالمی هستند که والدین می توانند بعنوان میان وعده برای فرزندان شان در مدرسه در نظر گیرند، افزود: رعایت نکات بهداشتی در تهیه خوراکی دانش آموزان اهمیت زیادی دارد و لزوم دارد، میوه ها و سبزیجاتی که به منظور تغذیه برای دانش آموز فراهم می شود، از قبل در منزل شسته و گندزدایی شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار داشت: والدین باید بدانند که مکمل یاری آهن برای کلیه دختران دبیرستانی برای جلوگیری از کم خونی و کمبود آهن و مکمل یاری ویتامین D برای جلوگیری از کمبود این ویتامین در دختران و پسران دبیرستانی اجرا می شود. لازم است والدین کودکان و نوجوانان خویش را به مصرف این مکمل ها در مدرسه تشویق کنند.