انتقاد به نحوه اعلام شاخص آلاینده ازن

به گزارش یسکافه یک کارشناس حوزه آلودگی هوا نسبت به اثرات مخرب آلاینده ازن بر سلامت انسان اخطار داد و از نحوه اعلام شاخص کیفیت هوا انتقاد نمود و اظهار داشت: اوج غلظت ازن در ساعات ۱۲ تا ۱۶ اتفاق می افتد، درحالی که معمولا شاخص میانگین کیفیت هوای تهران در ساعت ۱۱ اعلام می شود.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، در این روزهای گرم تابستانی، بحث های مربوط به آلاینده «ازن» داغ است. ازن یک آلاینده ثانویه است که بر اثر واکنش های شیمیایی بین اکسیدهای ازت (NOx)، مواد آلی فرار (VOC) و تابش خورشید تولید و منتشر می شود. نکته مهم در این واکنش شیمیایی، آن است که هر چه شدت نورخورشید بیشتر باشد با وجود ثابت ماندن میزان بقیه ترکیبات، آلاینده ازن بیشتری تولید می شود و بنابراین است که میزان تشکیل این آلاینده و غلظت آن در شهرهای ایران در تابستان بیشتر از سایر فصول است.

بر اساس اندازه گیری های انجام شده در شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از آغاز سال ۹۸ تاکنون، پایتخت ۲۵ روز ناسالم برای گروه های حساس و یک روز ناسالم برای همه گروه ها را تجربه کرده است که در همه این ۲۵ روز، شاخص غلظت ازن بالاتر از حد استاندارد بوده است. هشت روز از این ۲۵ روز شاخص ذرات معلق کمتر از دو نیم میکرون هم بالای حد استاندارد بوده است، اما نکته جالب آن است که در همین هشت روز هم ازن از لحاظ مقداری بیشتر از ذرات معلق بوده است.

در مورد اهمیت آلاینده ازن محمودرضا مؤمنی – کارشناس حوزه آلودگی هوا – که قبل از این، نسبت به اثرات مخرب آلاینده ازن برای سلامتی انسان اخطار داده بود و تاکید کرده بود که ایجاد تنگی نفس و خس خس سینه، سرفه و خارش گلو، تشدید بیماری های ریه مانند آسم، آمفیزم و برونشیت مزمن، افزایش تعداد حملات آسم، حساس تر شدن ریه به عفونت، ایجاد بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD) از اثرات مخرب این آلاینده است، در گفت وگوی با ایسنا، از نحوه اعلام شاخص غلظت آلاینده ازن انتقاد نمود.

وی با بیان این نکته که در تهران شاخص کیفیت هوا به صورت رسمی در ساعت ۱۱ بامداد اعلام و همین کار سبب می شود که واقعیت آلاینده ازن پنهان بماند، خاطرنشان کرد: تولید ازن به شدت به نور خورشید بستگی دارد ازاین رو معمولاً کمترین غلظت ازن در شب ها، اوایل بامداد و اواخر غروب و بیشترین غلظت آن در ظهر است. به صورتی که معمولا بیشترین مقدار غلظت ازن در حدود ساعت ۱۴ رخ می دهد و اگر به داده های اندازه گیری شده ازن توجه گردد همیشه از ساعت ۱۲ تا ۱۶ بیشترین غلظت ازن اتفاق افتاده است. در نتیجه اعلام شاخص کیفیت هوا و ازن در ساعت ۱۱ بامداد واقعیت ازن را بیان نمی کند.

این متخصص مدل سازی عددی آلودگی هوا با تاکید بر اینکه برای در نظر گرفتن آلاینده ازن باید شاخص کیفیت هوا از ساعت ۱۵ به بعد اعلام و اطلاع رسانی رسمی شود، اظهار داشت: از آنجایی که ساعت ۱۱ بامداد بعنوان زمان اعلام شاخص کیفیت هوا انتخاب شده است، در خیلی از مواقع شاخص میانگین کیفیت هوای تهران حاکی از برقراری هوای سالم در تهران است، درحالی که حداقل در فصل تابستان باید شاخص کیفیت هوا در ساعت ۱۵ یا ۱۶ هم اعلام گردد.

مؤمنی افزود: غلظت آلاینده ازن باید به صورت سه ساعته اعلام گردد، درحالی که در ایران و به صورت خاص در تهران شاخص ازن به صورت هشت ساعته اعلام می شود. جدا از این مباحث باید دقت نماییم که ازن یک آلاینده واکنش پذیر است و همان دو، سه ساعت بعدازظهر که غلظت آن بالا می رود، برای آسیب زدن به انسان کافی است و همین فصل تابستان هم کفایت می کند که عوارض زیادی بر سلامت شهروندان داشته باشد و میزان مرگ ومیر زودرس را افزایش دهد ازاین رو حتما باید این آلاینده را جدی بگیریم.

وی در انتها با اشاره به لزوم شناسایی دقیق منشأهای تولید آلاینده ازن در تهران و سایر کلانشهرهای ایران اظهار داشت: برای مدیریت ازن باید مشخص شود که آیا ازن تشکیل شده به صورت «مواد آلی فرار محدودشده» (VOC-Limited) است یا به صورت «اکسیدهای ازت محدودشده» (NOx-Limited) و یا هیچ کدام. این نکته حیاتی در کنترل و کاهش آلاینده ازن است تا بتوانیم کاهش قابل توجهی در غلظت آلاینده ازن داشته باشیم. همینطور نیاز است میزان مرگ ومیرهای زودرس ناشی از آلاینده ازن مشخص شود تا انجام آنالیز هزینه -فایده میزان خسارات تحمیل شده ناشی از این آلاینده بر سلامت انسان مشخص شود.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، اهمیت عوارض ناشی از آلاینده ازن برای سلامت انسان به حدی است که چندی قبل عباس شاهسونی – رئیس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت – ضمن اخطار نسبت به وجود آلاینده “ازن” در هوای برخی کلانشهرهای کشور همچون تهران و سفارش به مردم، بخصوص بیماران تنفسی و کودکان جهت پرهیز از قرار گرفتن در فضای باز در روزهایی که غلظت این آلاینده بالا است، بر ضرورت جدی گرفتن استفاده از کاتالیست در صنایع خودروسازی تاکید کرده بود.

وی ۱۲ تیرماه سال جاری در جریان سی و هشتمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا که در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، از شهرداری تهران به سبب عدم اجرای پروژه نصب فیلتر دوده روی اتوبوس های در حال تردد تهران شدیدا انتقاد کرده بود.