در گزارش وزارت بهداشت اعلام شد: ابتلای یک پنجم مردم ایران به فشار خون، نان، منبع مهم مصرف نمک در ایران

یسکافه: بیماری افزایش فشار خون در بیشتر موارد علامت مشخصی ندارد و قاتل خاموش نامیده می گردد و حدود یک پنجم مردم کشور ما هم مبتلا به این بیماری هستند.  با افزایش میانگین سنی ایران، شیوع بیماری های غیر واگیر مانند پرفشاری خون، بیماری های قلبی – عروقی و سرطان ها رو به افزایش است و بروز این بیماری ها هم ارتباط مستقیمی با مصرف زیاد نمک دارد.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، سازمان جهانی بهداشت میزان نمک مجاز مصرفی، کمتر از پنج گرم یعنی کمتر از یک قاشق مرباخوری در روز برای افراد کمتر از ۵۰ سال اعلام نموده است. افراد بالای ۵۰ سال و بیماران قلبی و مبتلا به فشار خون بالا باید کمتر از سه گرم در روز نمک مصرف کنند. با عنایت به این مورد به مردم سفارش می گردد تا حد امکان، نمک مصرفی خویش را کاهش دهند البته نمک مصرفی آنان باید از نوع تصفیه شده یددار باشد. باید توجه کرد که نمک تصفیه یددار به همان اندازه سایر نمک ها باعث افزایش فشار خون می گردد.
خطر بروز بیماری های قلبی در افراد مبتلا به فشار خون چقدر است؟
بیماری های غیرواگیر همچون بیماری پرفشاری خون، قابل پیشگیری و مهم ترین اقدام در این زمینه کاهش مصرف نمک است. این بیماری می تواند از دوره کودکی آغاز شود و مهمترین عامل بروز بیماری های قلبی عروقی در جامعه ما است. خطر بروز بیماری های قلبی عروقی در افراد مبتلا به پرفشاری خون ۳.۳ برابر افراد با فشار خون طبیعی است. کاهش مصرف نمک در حد ۵ گرم در روز (حد مجاز مصرف)، خطر بیماری های قلبی را ۱۸ درصد و خطر سکته مغزی را ۲۴ درصد می کاهد.

طبق اعلام کارشناسان مصرف بالای سدیم بیش از دو گرم در روز یا بیش از پنج گرم نمک در روز و مصرف ناکافی پتاسیم یعنی کمتر از ۳.۵ گرم در روز با افزایش فشار خون و افزایش خطر بیماری های قلبی – عروقی و سکته مغزی ارتباط دارد. تخمین زده می گردد که اگر همه افراد در دنیا به اندازه سفارش شده نمک مصرف کنند می توان از مرگ ۲۵ میلیون نفر در سال پیشگیری کرد. سازمان جهانی بهداشت هم هدف اصلی خویش را کاهش ۳۰ درصدی مصرف نمک در دنیا تا سال ۲۰۵۰ اعلام نموده است.

طبق اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، پوکی استخوان یکی از اشکالات شایع سلامت در کشور ما است. بر مبنای مطالعات انجام شده، سالیانه ۴۷۲ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر افراد بالای ۵۰ سال در کشور یعنی ۵۱ هزار نفر به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی استخوان لگن می شوند. با عنایت به تعداد شکستگی های استخوان ران ناشی از پوکی استخوان، سالانه حداقل ۳۳ میلیارد ریال فقط هزینه ناشی از شکستگی گردن استخوان ران به کشور تحمیل می گردد. برای پیشگیری از پوکی استخوان هم سفارش می گردد مردم مصرف نمک خویش را کاهش دهند.
نان، منبع مهم مصرف نمک در ایران
مطالعات انجام شده نشان داده است که مصرف غذاهای کم نمک در دختران در سنین بلوغ خطر مبتلا شدن به پوکی استخوان در سنین میانسالی را می کاهد. مصرف ناکافی شیر، لبنیات و مصرف زیاد نمک دو عامل مهم در بروز پوکی استخوان هستند. باید توجه کرد حتی اگر نمک به غذا اضافه نشود، غذای شما حاوی مقادیر قابل توجهی سدیم یا ماده موثر نمک است.

۵۴ درصد معادل بیش از نیمی از نمک مصرفی خانوارهای ایرانی هنگام طبخ یا صرف غذا در منزل به آن اضافه می گردد. مصرف نمک زیاد باعث بروز بیماری های خطرناکی مانند بیماری های قلبی – عروقی، دیابت، چاقی، سرطان معده، پوکی استخوان، سنگ کلیه، مشکلات کبدی و آسم می گردد. مطالعات مختلف نشان داده است که غذاهای نمک سود شده یکی از علل مبتلا شدن به سرطان معده است. بر مبنای سفارش سازمان جهانی بهداشت، اگر در ۱۰۰ گرم یک محصول غذایی بیشتر از ۱.۵ گرم نمک وجود داشته باشد، پر نمک و اگر این مقدار کمتر از سه دهم گرم باشد کم نمک تعریف می گردد.

از آنجا که نان مهم ترین غذای مصرفی مردم ایران است، درصد قابل توجهی از نمک دریافتی مردم کشور ما از نان است. طبق تحقیقات انجام شده، پنیر یکی از منابع اصلی دریافت نمک ایرانی ها است. بنابراین پنیرهای فله ای نسبت به پنیرهای بسته بندی شده نمک بیشتری دارند. غذاهای کنسروی حاوی نمک زیادی هستند، مصرف آنها باید کاهش داده شود و در صورت مصرف، از انواع کم نمک آن ها استفاده گردد. برای طعم دادن به غذا، به جای نمک از چاشنی های دیگر مثل سبزی های معطر، سیر و آبلیمو استفاده گردد همینطور به برچسب تغذیه ای محصولات غذایی از نظر میزان نمک (سدیم) توجه گردد.
چگونه مصرف نمک را کاهش دهیم؟
اگر به تدریج مقدار نمک افزوده شده به غذا را کاهش دهید ظرف چند هفته ذائقه شما به غذای کم نمک عادت می کند. از غذاهای کم نمک یا بی نمک که برای کودک درست می کنید هیچگاه نچشید تا ذائقه خویش را در طعم غذای کودک دخالت ندهید. مصرف گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس که حاوی نمک زیادی است به حداقل برسد.

از منابع مهم نمک، تنقلات شور مانند چیپس، پفک، انواع ساندویچ ها و غذاهای آماده، سس کچاپ، بیسکوییت، غذاهای بسته بندی شده وکنسروی است. مصرف غذاهای تهیه شده در منزل وتنقلات سالم مثل میوه، آجیل خام و بدون نمک، ساندویچ های تهیه شده در منزل) در مدارس و مهدکودک ها جایگزین مناسبی برای غذاهای آماده هستند. به جای نمک از چاشنی های جایگزین مانند آب لیمو، آب نارنج و آبغوره کم نمک و سبزی های معطر استفاده گردد.

به مردم سفارش می گردد نمکدان را از سفره و میز غذای خود حذف کنند و به جای تنقلات شور به فرزندان خود میوه و آجیل خام بدهند. همینطور تاکید گردیده است که فرزندان خویش را از کودکی به مصرف غذای کم نمک عادت دهند و در صورتی که فشار خون بالا دارند نمک دریافتی خویش را با نظر پزشک یا متخصص تغذیه بسیار محدود کنند.

به افراد بالای ۵۰ سال هم سفارش می گردد اگر با مشکل فشار خون بالا و بیماری های قلبی – عروقی مواجهند، نمک مصرفی خویش را به کمتر از سه گرم در روز معادل نصف قاشق مرباخوری کاهش دهند. تجربه کشورهای موفق نشان داده است با کاهش مصرف نمک در جامعه، هزینه های درمانی کاهش قابل توجهی یافته است.