کسی هست، که در تمام شگفتی عظیم زایش و زندگی دست دارد

یسکافه: هر روز صدای نخستین گریه میلیون ها نوزاد در بیمارستان ها و زایشگاه ها و خانه ها به گوش می رسد و با هر صدای گریه نوزادی، زنی لبخند می زند، عشق می زاید و مادر می گردد و هر مادری انگار که شاعر است و کسی هست که در تمام این شگفتی عظیم دست دارد، کسی شبیه واژه مادر که مهر می زاید و فراموش می گردد…
به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، از ابتدای ماه های حاملگی مادران تا زمان تولد نوزاد و پس ازآن کسی که در تمام مراحل کنار مادر و نوزاد است و مثل یک مادر یک مشاور یک پرستار لحظه به لحظه این شگفتی را با مادران سهیم می گردد “ماما” است.
کسی که به خصوص با ترویج سزارین و کم رنگ شدن ماما در مسیر طبیعی و طولانی که باید طی شود بیشتر رو به فراموشی رفته است، و هنوز صدا کردن ماما بدون پسوند خانم دکتر یا خانم پرستار برای خیلی ها عجیب به نظر می رسد.

خوشبختانه در سال های اخیر با افزایش سرعت روند فرهنگ سازی و آگاهی بخشی به مادران آبستن در مورد اهمیت زایمان طبیعی و نقش ماما در هرچه بهتر گذراندن این دوران شگفت انگیز، درک بیشتر و بهتری از اهمیت این نقش در مسیر خلقت و بقا شکل گرفته است.

هر سال پنجـم مـاه مـی مصـادف بـا ۱۵ اردیبهشـت، از سـوی سازمـان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین المللی مامایی به منظور ارج نهادن به تلاش های پرارزش این قشر از جامعه به نام روز جهانی ماما نام گذاری شده است.

به بهانه این روز به یکی از پر سابقه ترین زایشگاه های شهر بندرعباس که امروز تبدیل به بیمارستانی جنرال در تمامی زمینه های پزشکی شده است رفتیم و دقایقی را در کنار ماماهای این بیمارستان بودیم.

در ابتدا، راهروی بیمارستان را به سمت اتاق رئیس طی کردیم و زنی پر از مهر که گرد سال ها تجربه و بخشندگی به چهره اش نشسته و او را زیباتر کرده بود به استقبال مان آمد.

پزشکدخت عصار، زنی که سال ها پیش در زمانی که بندرعباس هنوز لقب دروازه طلایی اقتصاد کشور را به دوش نمی کشید و مُهر محرومیت به پیشانی کوچه های خاکی شهر خورده بود به همراه همسرش نخستین خشت زایشگاه ام لیلا را بنا نهاد و امروز سال ها از زمانی که شانه های همسرش دیگر دوشادوش تلاش هایش نیست می گذرد و همچنان پابرجا و زیبا به این مهر ناتمام پا می فشارد.

رئیس بیمارستان ام لیلا در گفت وگو با ایسنا ، اظهار نمود: از سال ۱۳۵۴ که بیمارستان را افتتاح کردیم با دو بخش زنان و جراحی آغاز به کارکردیم که از همان سال ها بسیار بخش پرفعالیتی بوده است.

عصار با بیان این که از سال ۵۷ به بعد بیمارستان ام لیلا جنرال شده و به تمام بخش ها و رشته های پزشکی مجهز است، اضافه کرد: بخش زنان این بیمارستان بسیار فعال و بخش ناباروری آن بسیار بارور است.

وی عنوان کرد: بعضی از ماماهای این بیمارستان مادران اینجا هستند و بسیار از نوزادهایی را که در سال های اولیه کارشان به دنیا آورده اند امروز همه صاحب خانواده شده و بچه هایشان را همین جا به دنیا می آورند.

رئیس بیمارستان ام لیلا با اشاره به این که از همان سال ۵۴ ماماهای بسیار خوبی در بیمارستان داشتیم، تصریح کرد: یکی از بهترین ماماهای این بیمارستان خاتون ابوالحسنی است که از سال ۵۴ تابحال بیش از ۱۰ هزار نوزاد را به دنیا آورده است.

عصار هم چنین ضمن آرزوی موفقیت برای همه ماماها و تبریک روز ماما خاطرنشان کرد: به قول مرحوم همسرم، دکتر زعفرانچی، هر زایمان خودش یک مسئله است و همه زایمان ها مثل هم نیست، ماماها کار بسیار مشکلی دارند و بالاترین زحمت را می کشند و هم پای مادران زایمان می کنند و لحظه به لحظه، لحظات زایمان را طی می کنند.

وی با بیان این که امیدوارم همه ماماها همیشه پرتوان و سلامت این دفعه سنگین را به دوش بکشند، عنوان کرد: امیدوارم زنان جوان بدانند مادر شدن موهبتی الهی است و با زایمان طبیعی این موهبت را بیشتر می توانند حس کنند و با سزارین و بیهوشی لحظه شگفت انگیز به دنیا آمدن و صدای زیبای نخستین گریه فرزندشان را از دست می دهند.

سپس خانم دکتر عصار ما را به بخش نوزادان و اطفال بیمارستان راهنمایی کرد تا بیشتر ما روند کار ماماها آشنا شویم.

مسئول بخش نوزادان و اطفال بیمارستان ام لیلا در گفت وگو با ایسنا، در تشریح روند پذیرش مادران آبستن از ابتدا تا انتهای ترخیص شان از بیمارستان، اظهار نمود: مادران حاملگی که به بخش زایمان رجوع می کنند بعد از پذیرش پرونده و انجام اقدامات اولیه برای زایمان طبیعی یا سزارین و وضع حمل، نوزاد به دنیا آمده به بخش نوزادان رفته و اقدامات نخستین مربوط به مادر و نوزاد انجام می گیرد.

حمیده قنبری ادامه داد: یکی از اقدامات بسیار مهمی که در بیمارستان ام لیلا صورت می گیرد تماس پوست با پوست در بخش زایمان است و نوزاد بلافاصله بعد از به دنیا آمدن در تماس باپوست مادر قرار می گیرد و نخستین تغذیه اش هم با پستان مادر صورت می گیرد و این درروند تغذیه بعدی نوزاد تأثیر بسزایی دارد.

با هر مامایی که می خواستیم گفت وگو نماییم نام خاتون ابوالحسنی را آورده و در برابر سابقه و تجربه هایش از ادامه گفت وگو شانه خالی می کرد، با کمی پرس وجو بالاخره این مامای مهربان و پر سابقه را پیدا کردیم.

خاتون ابوالحسنی، مامای پر سابقه بیمارستان ام لیلا در گفت وگو با ایسنا ، عنوان کرد: از سال ۵۴ کار مامایی را شروع کردم و تعداد بسیار زیادی از بچه هایی را که به دنیا آورده ام امروز همکاران من هستند و خیلی از آن ها بزرگ شده اند و آبستن شده اند و بچه های آن ها را هم خودم به دنیا آوردم.

مریم ابوالحسنی، یکی دیگر از ماماهای بیمارستان ام لیلا در گفت وگو با ایسنا ، تصریح کرد: از سال ۶۰ آغاز به کار مامایی کردم و تابه حال بچه های زیادی به دنیا آوردم.

وی افزود: مامایی سختی های بسیاری دارد اما همین که بچه ای متولد و مادری شاد می شود، خنده های مادر و گریه های بچه را که می بینیم سختی ها را از یاد برده و همه این لحظات تبدیل به خاطره ای شیرینی می گردد.

این مامای بیمارستان ام لیلا در تصریح یکی از خاطراتش بیان کرد: یکی از جالب ترین خاطراتم این بوده که در یک روز یک مادر شوهر و عروس هم زمان برای وضع حمل آمدند و بچه هایشان هم زمان به دنیا آمدند!

فرزانه حیدری، یکی از پرستاران بیمارستان ام لیلا هم در گفت وگو با ایسنا ، خاطرنشان کرد: خانم خاتون ابوالحسنی از ماماهای قدیمی و خوب هرمزگان است، وی مامای من بوده و مامای فرزند خودم هم که پس از ۱۵ سال بچه دار شدم بوده است.

پروین عابدینی، مدیر خدمات پرستاری بیمارستان و زایشگاه ام لیلا هم در گفت وگو با ایسنا ، ضمن تبریک روز ماما ابراز کرد: آمار زایمان های کلی این بیمارستان حدود ۱۲۰ زایمان در ماه است، آمار زایمان طبیعی بیش از ۴۰ زایمان در ماه بوده و مابقی به صور سزارین اورژانسی و یا با نامه تشخیص پزشک هستند.

به گزارش یسکافه به نقل از ایسنا، روز جهانی ماما برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ پیشنهاد شد و بعد از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی و بعنوان رویداد بین المللی به جهانیان معرفی گردید. هم چنین هرساله از جانب کنواسیون مامایی شعاری برای این روز در نظر گرفته می گردد تا توجه عموم را بر نقش تأثیرگذار ماما در سلامت جامعه جلب کرده و آگاهی آن ها را در مورد وظایف مامایان افزایش دهد.

درواقع وظیفه اصلی ماما آموزش دوران بـارداری و آمـاده کـردن والدین برای پذیرش وظایف پدری و مادری است که می تواند به وظایف و مسئولیت های بیشتری نظیر تنظیم خانواده، مراقبت های کودک و در بعضی موارد به مشاوره در مورد بیماری های زنان گسترش یابد. اما حیطه خدمات مامایی بسیار وسیع تر است و ابعاد مختلف بهداشتی مانند بهداشت باروری، مشاوره، آموزش و آگاهی در دوران بلوغ، ازدواج، حاملگی و در مفهوم کلی از ابتدای تولد تا انتهای عمر افراد را در برمی گیرد.

قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی بعد از تحصیلات دبیرستان، به ۸۰ سال قبل برمی گردد. نخستین آموزشگاه مامایی به نام “مدرسه قابلگی” با ۱۰ نفر شاگرد سال ۱۲۹۸ در بیمارستان بانوان (زنان) سابق شهر تهران تأسیس شد. بعد از گذشت ۱۰ سال، نخستین آموزشگاه عالی مامایی سال ۱۳۰۸ و با اعطای مدرک معادل لیسانس بعنوان یکی از شعب مدرسه طب شروع به کارکرد.

در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تأسیس شد و سپس دانشکده پزشکی آن هم راه اندازی شد. چند سال بعد در سال ۱۳۱۹ بیمارستان زنان به دانشکده پزشکی ملحق شد. از این آموزشگاه تا سال ۱۳۳۱ درمجموع ۴۶۲ نفر فارغ التحصیل شدند. از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۸ برنامه آموزشی آموزشگاه به برنامه یک و نیم ساله پرستاری و مامایی برای لیسانسه های پرستاری تغییر یافت.

پس از آن به دنبال ۳ سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از شروع سال ۱۳۶۲ با نام مدرسه عالی مامایی آغاز به کارکرد و مجدد از ورودی دیپلم به تربیت کاردان و کارشناس مامایی اختصاص یافت. در سال ۱۳۶۵ بعد از انتقال آموزش گروه های پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده های پرستاری و مامایی تأسیس شد که در بهمن ۶۸ مصوب شد و هم اکنون در تربیت دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مامایی عرضه خدمت می کنند.

گزارش از: لیدا رضائی، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج فارس